आपलीच मुलं असतात मात्र आपण त्यांना कितपत ओळखत असतो. त्यांच्याविषयी आपण छातीठोकपणे काय आणि किती सांगू शकतो? दोन्ही पालकांमधील गुण त्यांच्या पाल्यात उतरलेले असतातच.
त्याही पलीकडे जाऊन त्याच्याकडे काहीतरी जास्तीचं स्वतःच असं असतं. ते आपल्यापेक्षा वेगळ असं व्यक्तिमत्त्व असतं. स्वतंत्र विचारांचं, स्वतंत्र कल असणारं. ते आपल्या प्रमाणेच असेल असे खात्रीपूर्वक सांगता येत नाही. आपण आपल्या मुलाला समजून घ्यायला लागू तसंतस आपल्या हाती अनेक नवलाच्या गोष्टी लागण्याची शक्यता जास्त. अर्थात आपलंच मूल आपल्याला कितपत कळलं, समजलं?
आपलंच मूल आपल्यासमोर कोडं बनून हजर असतं. म्हणूनच त्यांना समजून घेणं हे आव्हानच आहे. समजून घेणं म्हणजे काय तर जाणून घेणं, आकलन होणं, ज्ञात होणं वगैरे. आपण आपल्या पाल्याबाबत छातीठोकपणे सांगू शकता का? उत्तर होय असेल तरच पाल्याला अधिकारवाणीने मार्गदर्शन करू शकता. तरंच त्यांचा विश्वासपण आपण सांगाल त्यावर बसेल. करिअर, शाखा, कॉलेज निवड या सगळ्या बाबतीत पालक म्हणून मार्गदर्शन करण्यापूर्वी आपल्याला त्याला समजून घेणं गरजेचं. पाल्याबाबत आपली जाण ही काही बोलण्यापूर्वी आवश्यक. ते करण्यासाठी पालक म्हणून आपण काय प्रयत्न केलेत? स्वतःमध्ये काही निरिक्षणक्षमता विकसित केल्या आहेत का? ते तपासा.
त्याच्यातील बलस्थान, त्रुटी, कमतरता याविषयी जाणून घ्या. अभ्यासातील कोणती गोष्ट मुलं अगदी सहजतेने आणि तन्मयतेने करतात ते पाहा, कोणती बाब करताना त्यांना नको वाटते, ती करण्याचा टाळाटाळ ते करतात ते सहज समजेल. यावरूनच त्यांची आवड-निवड समजायला सोपे जाईल.
त्यांच्या नित्य सवयी तुम्हीच लावलेल्या असतील, त्या कितपत अंगवळणी पडल्यात ते पाहा. अभ्यासातील चिकाटी, बैठक आणि सातत्य असेल तरच शास्त्र शाखेकडे वळावे. तिथे भरपूर वेळ अभ्यासालाच द्यावा लागतो. सवयी समजल्या तर मार्गदर्शनाचा फायदा होऊ शकतो. त्यांच्या खाण्यापिण्याच्या, खेळण्याच्या, टाइमपासच्या सवयी तपासून पाहणंदेखील महत्त्वाचं. ते काय छंद जोपासतात ते पाहा यातूनच त्यांच्या मनाचा कल, तयारी समजून घ्यायला मदत होईल.
आपल्या पाल्याचे मित्रमंडळ कोणत्या प्रकारचे आहे हे अनेक बाबींचे द्योतक असते. माणूस कोणत्या प्रकारच्या मित्रांबरोबर रहाणे पसंत करतो त्यावर त्याची आवड निवड समजत असते. मित्र हे जीवनात आवश्यकच असतात. वेळप्रसंगी मन मोकळा संवाद साधायला तेच उपयोगी पडतात. ज्या प्रकारचे मित्रसंबंध आपला पाल्य राखून आहे ती त्याची आनंद देणारी गोष्ट आहे. अर्थात, काही मित्र खेळापुरते तर काही अभ्यासापुरते असतात. फरक ओळखायला शिका म्हणजे झालं.
कोणत्या प्रकारच्या बातम्या आणि लेखन त्यांना वाचायला आवडत यावरूनही अनेक निर्णय ठरवता येतात. जे वाचतात तीच त्यांची वृत्ती बनत जाते. त्यास अनुषंगून करिअर मिळाले तर त्यातला आनंद ते घेतील आणि केवळ दिवस ढकलायचे म्हणून नोकरी करत बसणार नाहीत. मनमोकळा संवाद हा माणूस जाणून घेण्याचा मार्ग आहे. संवाद नसेल तिथे दुरावा वाढायला लागतो आणि मग परस्परांना समजून घेणं अवघड होऊन जातं. आपल्या पाल्याला समजून घेताना त्याच्याशी अनेक विषयावर बोला. त्याहीपेक्षा महत्त्वाचं तो जे बोलतो आहे ते ऐका. त्याच म्हणणं ऐकून न घेताच एकतर्फी संवाद शक्य नसतो. समजुतीमध्ये तो अडथळाच असतो. आता हे अनेक वेळा सांगून झालेलं आहे की, आपलं म्हणणं त्यावर लादणं, थोपवणं थांबवा. एक मात्र निश्चित ते म्हणजे एक पालक म्हणून तुम्ही तुमच्या पाल्याच्या जडणघडणीत पहिले मार्गदर्शक आणि समुपदेशक आहात. त्याला तुमचा सल्ला महत्त्वाचा वाटला पाहिजे तसेच, तुम्ही त्याच्या निर्णयात त्याच्या पाठीशी आहात असा आत्मविश्वास त्याच्यात निर्माण व्हायला हवा. असे व्हावे असे वाटत असेल तर पाल्याला समजून घेणं पहिले.
लेखक -डॉ. उमेश प्रधान udpradhan@gmail.com
----------------------------------------------------------------------------------------------------
Admission Guidance 2021: WhatsApp https://wa.me/917720025900
Get real-time alerts and all the news on your phone with the all-new VidyarthiMitra app. Download from Google Play
Aptitude Test | Career Counselling | Option From Filling | Admission Assistance |
Call 77200 25900 or 77200 81400
11th Admissions (FYJC) & DTE Cut-off | Cutoffs 2021 |
We bring you the fastest and relevant notifications on Bank, Railways, and Govt Jobs. Stay Connected
Join us on WhatsApp https://wa.me/917720025900
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Get free Educational & jobs alert on WhatsApp OR Telegram(https://t.me/VidyarthiMitra) Save this mobile number (77200 25900) on your phone as VidyarthiMitra.org and send WHATSAPP message (Your Name, City & Interest)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
'विद्यार्थी मित्र' जॉईन करा आणि मिळवा न्यूज, नोकरी, शासकीय व निमशासकीय नोकऱ्यांच्या जाहिराती व माहिती अगदी विनामूल्य ते ही आपल्या व्हॉटस्अॅपवर किंवा* *टेलेग्राम (https://t.me/VidyarthiMitra) हा मोबाईल नं. सेव्ह करून आपले <नाव> <शहराचे नाव> <नोकरी> ७७२०० २५९०० मेसेज पाठवा.
भावनिक बुद्धिमत्तेच्या विकासाची गरज
‘बीबीए/बीसीए’ला ‘सीईटी’ का?
Career Opportunities in Physiotherapy
UPSC Exam Preparation Tips
दातांचे डॉक्टर व्हायचंय?
Career In Fashion Designing
एनसीसी उमेदवारांना भारतीय सैन्यात थेट अधिकारी होण्याची संधी
‘डिझाइन’मध्ये करिअर करायचंय?
माझी स्पर्धा परीक्षा: ‘प्लॅन बी’ वेळेत निश्चित करा
AI Trends 2024
वर्क फ्रॉम होम करायचे आहे? मग, ‘हे’ करिअर ऑप्शन आहेत बेस्ट
These are the top 5 Indian cities with highest employer intent
How To Prepare For NEET UG Along With Class 12 Board Exam
MPPSC Result 2019 Out
Skill Development Courses 2024
UPSC Free Coaching
Career Tips
एनआयटी एमसीए कॉमन प्रवेश परीक्षा
नवीन शैक्षणिक धोरणातही ‘एआय’चा समावेश!
स्पर्धेत धावण्यापूर्वी
जाहिरात क्षेत्रात करिअर करायचे आहे? मग, ‘हे’ कोर्सेस तुम्ही करायलाच हवेत
Career Tips
एमपीएससीची तयारी
डिजिटल मार्केटिंग - काळाची गरज
Career Options for Arts Stream
करिअर घडविताना : आर्किटेक्चरसाठी प्रवेश प्रक्रिया
नोकरीची संधी
स्पर्धेत धावण्यापूर्वी:कौशल्ये शिकणे गरजेचे
तुम्हाला Apple मध्ये जॉब कसा मिळू शकतो?
Career In Railways
करिअरमध्ये अपयशाची चिंता न करता शिकत राहणे महत्वाचे
UPSC-MPSC : समुद्राची पातळी वाढणे म्हणजे काय
कॉर्पोरेट कम्युनिकेटर बनायचंय? जाणून घ्या या क्षेत्रातील संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: जॉइंट एन्ट्रन्स स्क्रीनिंग टेस्ट
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: इंग्रजी अभ्यासानंतरच्या करिअरच्या वाटा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: पाठांतराच्या 'या' सोप्या टिप्स नक्की वाचा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: विदेशात शिक्षणाची संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: अकरावी ऑनलाईन प्रवेशासाठी आज अखेरची संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: फूटवेअर डिझायनिंगमध्ये उत्तम करिअर संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नऊ रंग करिअरचे
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: स्पर्धा जिंकण्यासाठी ‘एआय’ आधारित मार्केटिंग
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: खगोल भौतिकी प्रवेश परीक्षा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: आवडीचे क्षेत्र निवडताना
Career Guidance 2023: Important tips for UPSC Interview round
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नोकरीसाठीच स्पर्धा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: करिअरची निवड करताना
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: इव्हेंट मॅनेंजमेंटमधील करिअर संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ध्यानधारणा आणि अभ्यास
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: उच्च शिक्षण आणि मानसिक स्वास्थ्य
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: आवडीचे करिअर क्षेत्र
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: जॉईंट अॅडमिशन टेस्ट फॉर मास्टर
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: एनडीएच्या परीक्षेची तयारी कशी करावी?
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सामाजिक मानसशास्त्र वृत्ती
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: चॅटजीपीटी/एआय/डिकोडिंग/कोडिंग
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: विपश्यना आणि जीवन
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: कॉमन लॉ ॲडमिशन टेस्ट
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: एक्साइज इन्स्पेक्टर
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ‘स्टेम’ क्षेत्रातील मुलींचे शिक्षण आणि प्रतिनिधित्व
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: तुम्हाला प्रश्न पडतात का?
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: कौशल्याधिष्ठित जगाचा ‘स्किल्ड’ पासवर्ड
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: संवादाचं कौशल्य
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: गुगल कंपनीमध्ये इंटर्नशिप आणि नोकरीची सुवर्णसंधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: हिंदी भाषेमधील करिअरचे पर्याय
महाराष्ट्र अभियांत्रिकी शिक्षक सेवा गट-अ’ पदांची भरती २०२३
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सांस्कृतिक उपक्रमावरील सहअभ्यासक्रम
SSC CGL Result 2023: CGL Tier 1 declared
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सर्वोच्च व्यावसायिक करिअर!
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ग्रॅज्युएट अॅप्टिट्यूड टेस्ट इन इंजिनिअरिंग
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: कम्फर्ट झोनमधून बाहेर पडा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सकारात्मक बदलांच्या पाऊलखुणा
वाटा करिअरच्या २०२३: इंजिनिअरिंग प्रवेश परीक्षा
वाटा करिअरच्या २०२३: बी.टेक मध्ये सर्वाधिक प्लेसमेंट असलेले ट्रेड जाणून घ्या
वाटा करिअरच्या २०२३: पेंट टेक्नॉलॉजीमध्ये करिअर संधी
वाटा करिअरच्या २०२३: डिझास्टर मॅनेजमेंट क्षेत्रात करिअर संधी
वाटा करिअरच्या २०२३: संगणकासह संलग्न शाखांकडेच कल
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: विद्यार्थ्यांच्या शिकण्यातील अडथळे
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: परदेशी शिक्षणासाठी चेवनिंग शिष्यवृत्ती
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: बाह्य व्यक्तिमत्त्व
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नर्सिंग वैद्यकीय क्षेत्रातील उत्तम करिअर
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ग्रॅज्युएट अॅप्टिट्यूड टेस्ट इन इंजिनिअरिंग
वाटा करिअरच्या २०२३: फॅशन इंडस्ट्रीमध्ये नोकरीच्या चांगल्या संधी
वाटा करिअरच्या २०२३: नोकरीच्या चांगल्या संधीसाठी प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम
Indian Coast Guard Recruitment 2023
वाटा करिअरच्या २०२३: मुक्त, दूरस्थ आणि ऑनलाइन पद्धतीचे शिक्षण