.png)
समुद्राची पातळी वाढणे म्हणजे काय? त्याचा किनारपट्टीवरील समुदायांवर कसा परिणाम होतो? ( फोटो – लोकसत्ता ग्राफीक्स टीम )
सागर भस्मे
मागील लेखातून आपण महासागर आम्लीकरण म्हणजे काय? याबाबत माहिती घेतली. या लेखातून आपण समुद्राची पातळी वाढणे म्हणजे काय? आणि त्याचा किनारपट्टीवरील समुदायांवर कसा परिणाम होतो? याबाबत जाणून घेऊ. समुद्राची पातळी वाढणे हे प्रामुख्याने जागतिक तापमनवाढीशी (ग्लोबल वॉर्मिंग) संबंधित दोन घटकांमुळे होते. एक म्हणजे बर्फाचे वितळणारे आवरण व हिमनद्यांमधून सोडलेले पाणी आणि दुसरे समुद्राच्या पाण्याचा गरम होताना होणारा विस्तार. १८८० पासून जागतिक सरासरीनुसार समुद्राची पातळी सुमारे आठ-नऊ इंच (२१-२४ सेंटीमीटर) वाढली आहे. पाण्याची ही पातळी वाढण्याची बाब मुख्यतः हिमनद्यांमधून वितळलेले पाणी आणि समुद्राच्या पाण्याचा थर्मल विस्तार यांमुळे घडत आहे.
UPSC-MPSC : त्सुनामीची निर्मिती कशी होते? त्याची नेमकी कारणे कोणती?
२०२२ मध्ये जागतिक सरासरीनुसार समुद्र पातळी १९९३ च्या पातळीपेक्षा १०१.२ मिलिमीटर (चार इंच) वाढली आहे; जी उपग्रहाच्या रेकॉर्डमधील सर्वोच्च वार्षिक सरासरी वाढ ठरली आहे. २००६-२०१५ पर्यंत महासागरातील पाण्याच्या पातळीची जागतिक सरासरी दरवर्षी ०.१४ इंच (३.६ मिलिमीटर)ने वाढली; जी वाढ विसाव्या शतकातील बहुतांश काळात प्रतिवर्षी ०.०६ इंच (१.४ मिलिमीटर) म्हणजे सरासरी दराच्या २.५ पट होती. येत्या काही दशकांमध्ये हरितगृह वायुउत्सर्जन तुलनेने कमी असेल; पण तरीही २१ व्या शतकाच्या अखेरीस जागतिक सरासरी समुद्र पातळी २० व्या शतकाच्या पातळीपेक्षा किमान एक फूट (०.३ मीटर) वाढण्याची शक्यता असल्याचे म्हटले जाते. काही महासागर खोऱ्यांमध्ये उपग्रह रेकॉर्ड सुरू झाल्यापासून समुद्राची पातळी ६-८ इंच (१५-२० सेंटिमीटर) इतकी वाढली आहे.
या वाढीमध्ये प्रादेशिक फरक दिसून येतो. कारण- वारा आणि सागरी प्रवाहांच्या परिणामातून नैसर्गिक परिवर्तनशीलता घडून येते; जे समुद्राचे खोल थर किती आणि कोठे उष्णता साठवतात यांवर प्रभाव टाकतात. तसेच समुद्राच्या पातळीतील वाढ ही स्थानिक कारणांमुळे जागतिक सरासरीपेक्षा कमी किंवा जास्त असू शकते. युनायटेड स्टेट्समध्ये, मेक्सिकोच्या आखातामध्ये मिसिसिपीच्या मुखातून पश्चिमेकडे समुद्राची पातळी वाढण्याचा दर सर्वांत जास्त आहे. त्यानंतर मध्य अटलांटिक महासागर पातळीत वाढ होत आहे. केवळ अलास्का आणि पॅसिफिक नॉर्थवेस्टमधील काही ठिकाणी समुद्राची पातळी घसरत आहे.
समुद्र पातळी मोजणे
समुद्राची पातळी दोन मुख्य पद्धतींनी मोजली जाते. १) समुद्राची भरती-ओहोटी आणि २) उपग्रह उंचीमापक. जगभरातील टाइड गेज (किनारपट्टीवर स्थित एक यंत्र) स्टेशन्सने विविध मॅन्युअल आणि ऑटोमॅटिक सेन्सर्सचा वापर करून शतकाहून अधिक काळ दैनंदिन उच्च व निम्न भरती मोजल्या आहेत. जगभरातील अनेक स्थानकांचा डेटा वापरून, शास्त्रज्ञ जागतिक सरासरी काढू शकतात आणि हंगामी फरकांसाठी ते समायोजित करू शकतात. १९९० च्या दशकाच्या सुरुवातीपासून, रडार अल्टिमीटर वापरून समुद्राची पातळी अंतराळातून मोजली जात आहे; जे समुद्राकडे निर्देशित केलेल्या रडार पल्सच्या परतीचा वेग आणि तीव्रता मोजून समुद्राच्या पृष्ठभागाची उंची निर्धारित करतात.
समुद्र पातळी का महत्त्वाची आहे?
१) जगात समुद्राची वाढती पातळी किनारपट्टीच्या वादळांपासून संरक्षण आणि व्यावसायिकदृष्ट्या मौल्यवान मत्स्यपालनासह मासे आणि वन्यजीवांसाठी निवासस्थान प्रदान करणाऱ्या परिसंस्थांवर ताण निर्माण करते.
२) समुद्र पातळी वाढीमुळे उच्च आणि अधिक वारंवार भरती-ओहोटी आणि वादळ-लाट पूर येणे, किनारपट्टीची धूप वाढणे, अधिक व्यापक किनारपट्टीचा पूर येणे, पृष्ठभागाच्या पाण्याची गुणवत्ता आणि भूजलातील बदल, प्राथमिक उत्पादन प्रक्रियेस प्रतिबंध करणे, मत्स्यशेतीवर परिणाम, सांस्कृतिक संसाधनांचे नुकसान, किनारी अधिवासांचे मोठे नुकसान, पर्यटन, करमणूक आणि वाहतूक संबंधित कार्यांचे नुकसान होऊ शकते. या परिणामांना रोखण्याकरीता समुद्र पातळीची वाढ थांबविण्यासाठी उपाययोजना करण्याची गरज आहे.
समुद्र पातळी वाढण्याचे कारण काय आहे?
1.jpg)
Admission Guidance 2023: WhatsApp https://wa.me/917720025900
Get real-time alerts and all the news on your phone with the all-new VidyarthiMitra app. Download from Google Play
Aptitude Test | Career Counselling | Option From Filling | Admission Assistance |
Call 77200 25900 or 77200 81400
11th Admissions (FYJC) & DTE Cut-off | Cutoffs 2023 |
We bring you the fastest and relevant notifications on Bank, Railways, and Govt Jobs. Stay Connected
Join us on WhatsApp https://wa.me/917720025900
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Get free Educational & jobs alert on WhatsApp OR Telegram(https://t.me/VidyarthiMitra) Save this mobile number (77200 25900) on your phone as VidyarthiMitra.org and send WHATSAPP message (Your Name, City & Interest)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
'विद्यार्थी मित्र' जॉईन करा आणि मिळवा न्यूज, नोकरी, शासकीय व निमशासकीय नोकऱ्यांच्या जाहिराती व माहिती अगदी विनामूल्य ते ही आपल्या व्हॉटस्अॅपवर किंवा* *टेलेग्राम (https://t.me/VidyarthiMitra) हा मोबाईल नं. सेव्ह करून आपले <नाव> <शहराचे नाव> <नोकरी> ७७२०० २५९०० मेसेज पाठवा.
9.png)
Career Opportunities in Psychology
विद्युत अभियंता होताना...
इंटरव्ह्यूला जाताय ? .... कशी करावी तयारी ..?
कार अॅक्सेसरीज डिझायनर बनायचंय ?
छत्रपती संभाजीनगरमध्ये २१०० शाळांमध्ये स्टेम ग्रंथालय
‘ॲक्चुरिअल सायन्स’मधील करिअर
वाणिज्यमधील ‘एसीसीए’चा पर्याय
NEET MDS Counselling 2024
JoSAA Counselling 2024
करिअर निवडण्यापूर्वी विद्यार्थ्यांनी आपली कलचाचणी करावी
Best Career Options In 2024
JoSAA Counselling 2024:
व्यवस्थापन क्षेत्रातील करिअर संधी
Career Options : बारावीनंतर विद्यार्थ्यांचे मिशन ॲडमिशन
Career Opportunity
बोला, अधिक आत्मविश्‍वासाने!
शिक्षणाची संधी : मिलिटरी नर्सिंग सर्व्हिसेसमधील संधी
‘लॉ’मधील करिअर
बायो-इंजिनिअरिंगमधील विविध संधी
Fashion Designing Course in Abroad
‘नर्सिंग’मधील करिअर
नोकरीच्या मुलाखतीचे ‘डूज अँड डोंटस्’
Top 5 Career In Pharmacology
While deciding the career
भावनिक बुद्धिमत्तेच्या विकासाची गरज
‘बीबीए/बीसीए’ला ‘सीईटी’ का?
Career Opportunities in Physiotherapy
UPSC Exam Preparation Tips
दातांचे डॉक्टर व्हायचंय?
Career In Fashion Designing
एनसीसी उमेदवारांना भारतीय सैन्यात थेट अधिकारी होण्याची संधी
‘डिझाइन’मध्ये करिअर करायचंय?
12.jpg)
माझी स्पर्धा परीक्षा: ‘प्लॅन बी’ वेळेत निश्चित करा
2.jpg)
AI Trends 2024
वर्क फ्रॉम होम करायचे आहे? मग, ‘हे’ करिअर ऑप्शन आहेत बेस्ट
4.jpg)
These are the top 5 Indian cities with highest employer intent
How To Prepare For NEET UG Along With Class 12 Board Exam
MPPSC Result 2019 Out
Skill Development Courses 2024
UPSC Free Coaching
Career Tips
एनआयटी एमसीए कॉमन प्रवेश परीक्षा
5.jpg)
नवीन शैक्षणिक धोरणातही ‘एआय’चा समावेश!
स्पर्धेत धावण्यापूर्वी
9.jpg)
जाहिरात क्षेत्रात करिअर करायचे आहे? मग, ‘हे’ कोर्सेस तुम्ही करायलाच हवेत
Career Tips
6.jpg)
एमपीएससीची तयारी
8.jpg)
डिजिटल मार्केटिंग - काळाची गरज
Career Options for Arts Stream
करिअर घडविताना : आर्किटेक्चरसाठी प्रवेश प्रक्रिया
नोकरीची संधी
1.jpeg)
स्पर्धेत धावण्यापूर्वी:कौशल्ये शिकणे गरजेचे
तुम्हाला Apple मध्ये जॉब कसा मिळू शकतो?
Career In Railways
करिअरमध्ये अपयशाची चिंता न करता शिकत राहणे महत्वाचे
कॉर्पोरेट कम्युनिकेटर बनायचंय? जाणून घ्या या क्षेत्रातील संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: जॉइंट एन्ट्रन्स स्क्रीनिंग टेस्ट
.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: इंग्रजी अभ्यासानंतरच्या करिअरच्या वाटा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: पाठांतराच्या 'या' सोप्या टिप्स नक्की वाचा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: विदेशात शिक्षणाची संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: अकरावी ऑनलाईन प्रवेशासाठी आज अखेरची संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: फूटवेअर डिझायनिंगमध्ये उत्तम करिअर संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नऊ रंग करिअरचे
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: स्पर्धा जिंकण्यासाठी ‘एआय’ आधारित मार्केटिंग
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: खगोल भौतिकी प्रवेश परीक्षा
1.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: आवडीचे क्षेत्र निवडताना
Career Guidance 2023: Important tips for UPSC Interview round
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नोकरीसाठीच स्पर्धा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: करिअरची निवड करताना
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: इव्हेंट मॅनेंजमेंटमधील करिअर संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ध्यानधारणा आणि अभ्यास
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: उच्च शिक्षण आणि मानसिक स्वास्थ्य
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: आवडीचे करिअर क्षेत्र
Students of 8th to 12th Std. & Under Graduates
Aptitude Test | Expert Counselling | Discover Career
Enquiry : info@vidyarthimitra.org
For Mock Exams MHT-CET, JEE, NEET
More->
WhatsApp AlertsIndia's Leading Educational Web Portal now available on Google play store Click to Download
.jpg)
2.jpg)
8.jpg)
