- प्रांजल गुंदेशा, संस्थापक, द इंटेलिजन्स प्लस
दैनंदिन जीवनात विविध लोकांशी होणारा संवाद सामंजस्याने हाताळण्यासाठी लागणारे सर्वांत आवश्यक असलेले महत्त्वाचे कौशल्य म्हणजे आत्मविश्वासाने, ठामपणे बोलणे. यामुळे स्वाभिमान आणि नातेसंबंध दोन्हीही वाढीस लागतात. ठामपणा म्हणजे आपल्या भावना स्पष्टपणे, पण समोरच्याचा आदर ठेवून व्यक्त करणे. यात तीन महत्त्वाचे घटक आहेत -
1) योग्य शब्द वापरणे : कौतुक, मूल्य, सूचना, कृपया, आम्ही हे करू शकतो यांसारखे शब्द वापरणे महत्त्वाचे ठरते.
2) तटस्थ आणि आदरयुक्त स्वर : जेव्हा आपण आवाज न वाढवता शांतपणे, पण आवाजात कोणत्याही प्रकारे लाचारी न ठेवता बोलतो, तेव्हा आपण अर्धी लढाई जिंकलेली असते.
3) हावभाव आणि देहबोलीमधील ठामपणा : लाजाळूपणे, गोंधळलेल्या किंवा रागावलेल्या स्वरात आपले मत मांडू नका. संयमित राहिल्याने परिस्थितीला आत्मविश्वासाने सामोरे जाण्याची तुमची क्षमता दिसून येते.
विविध परिस्थितीतील काही उदाहरणे -
वर्ग/समूहात बोलणे : जेव्हा तुम्हाला एखाद्या प्रश्नाचे उत्तर माहीत असेल, पण पुरेशी खात्री नसेल, तेव्हा त्या उत्तराआधी ‘माझ्या मते.../ मला असे म्हणायचे आहे...’ असे जोडा आणि आत्मविश्वासाने हात वर करून उत्तर द्या.
मित्रमंडळी : जर एखादा मित्र किंवा ओळखीची व्यक्ती सतत तुमच्या बोलण्यात व्यत्यय आणत असेल, तर तुम्ही त्यांना सांगा की, ‘मला आपल्या संभाषणाची कदर आहे, परंतु तुम्ही मला बोलणे पूर्ण करू दिल्यास मला अधिक आनंद होईल.’
सेल्समन : शॉपिंग मॉलमध्ये सतत तुमच्या मागे-पुढे सेल्समन फिरत असल्यास तुम्ही त्याला सांगा की, ‘मी आता केवळ सगळं बघतो/ते आहे. मला काही मदत लागली, तर मी तुम्हाला नक्की सांगेन! धन्यवाद!!’
गैरसमज दूर करा : जेव्हा एखादा सहकारी तुमच्या ई-मेलचा किंवा संदेशचा अर्थ चुकीच्या पद्धतीने लावतो, तेव्हा तुम्ही हे स्पष्ट करू शकता की, ‘इथे काही तरी गैरसमज होतो आहे. मला जे म्हणायचे होते ते असे आहे...’
मुलांच्या मर्यादा : मुलांना रात्री उशिरा झोपायचे असल्यास तुम्ही त्यांना प्रेमाने समजावू शकता की, ‘मला समजते आहे की, आज तुम्हाला उशिरा झोपायचे आहे. मात्र, आपल्या झोपेच्या वेळा बदलू नका. आपण हाच खेळ उद्याही खेळू शकतो.’
असभ्य वर्तणूक : जेव्हा कोणी तरी रांगेची शिस्त मोडतं, तेव्हा तुम्ही असे म्हणू शकता की, ‘माफ करा, परंतु मला खात्री आहे की, आता माझा नंबर आहे. त्यामुळे मी पुढे जातो. आपण सर्वांनी नियमांचे पालन केले, तर त्याचा फायदा होईल.’
मदतीची विनंती : काम खूप जास्त असल्यास, तुम्ही तुमच्या कुटुंबीयांशी प्रेमाने बोलून त्यांना विनंती करा की, ‘मला घरकामात मदत हवी आहे. आपण सर्वांनी कामांची विभागणी केली, तर काम लवकर संपेल.’
प्राधान्यक्रम : एखाद्या रेस्टॉरंटमध्ये तुमच्या मनासारखी ऑर्डर न आल्यास तुम्ही वेटरशी ठामपणे बोला. त्याला सांगा की, ‘मी माझ्या सलाडमध्ये कांदे टाकू नका असे सांगितले होते. तुम्ही कृपया पुढील ५ मिनिटांत माझ्यासाठी नवीन करून आणू शकता किंवा ही ऑर्डर रद्द करू शकता.’
अभिप्राय देणे : तुमच्या टीमच्या सदस्यांना वेळोवेळी अभिप्राय द्या. ‘मला तुमच्या प्रयत्नांचे कौतुक वाटते, परंतु मला वाटते की, या प्रकल्पावर अधिक प्रभावीपणे काम करण्यासाठी आपल्याला आपली संवादपद्धती सुधारण्याची गरज आहे. त्यासाठी तुमच्याकडे काही कल्पना/सूचना आहेत का?’ असे तुम्ही बोलू शकता.
अयोग्य वागणे : आपल्याला अन्यायकारक वागणूक मिळते असे तुम्हाला वाटत असेल, तर त्या व्यक्तीशी तुम्ही थेटपणे बोलायला हवे. तुम्ही असे म्हणायला हवे की, ‘मला वाटते की, मला योग्य प्रकारे वागणूक मिळत नाहीय. याबाबत काय करता येईल? यावर आपण काही बोलू शकतो का?’
कार्यक्रमांची निमंत्रणे :
आपल्याला एखाद्या सामाजिक कार्यक्रमाचे निमंत्रण आलेले असते, पण आपल्याला उपस्थित राहणे शक्य नसते, तेव्हा आपण नम्रपणे सांगावे की, ‘निमंत्रणाबद्दल धन्यवाद! मला यायला आवडले असते, आधीपासून काही गोष्टी ठरलेल्या आहेत. त्यामुळे क्षमस्व!’
वैयक्तिक गरज : तुम्हाला जर स्वतःचा वेळ हवा असेल, तर समोरच्याला तुम्ही नम्रपणे सांगू शकता की, ‘मला विचार करण्यासाठी थोडा वेळ हवा आहे. उरलेले काम आपण उद्या करू.’
आत्मविश्वासाने संवाद साधून स्वतःला अधिक स्पष्टपणे व्यक्त होता येते आणि अशा बोलण्याचा सकारात्मक परिणामही दिसतो.
Register for Free Mock Test:
------------------------------------------------------------------------------------
Admission Guidance 2024: WhatsApp https://wa.me/917720025900
Get real-time alerts and all the news on your phone with the all-new VidyarthiMitra app. Download from Google Play
Aptitude Test | Career Counselling | Option From Filling | Admission Assistance |
Call 77200 25900 or 77200 81400
11th Admissions (FYJC) & DTE Cut-off | Cutoffs 2024 |
We bring you the fastest and relevant notifications on Bank, Railways, and Govt Jobs. Stay Connected
Join us on WhatsApp https://wa.me/917720025900
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Get free Educational & jobs alert on WhatsApp OR Telegram(https://t.me/VidyarthiMitra) Save this mobile number (77200 25900) on your phone as VidyarthiMitra.org and send WHATSAPP message (Your Name, City & Interest)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
'विद्यार्थी मित्र' जॉईन करा आणि मिळवा न्यूज, नोकरी, शासकीय व निमशासकीय नोकऱ्यांच्या जाहिराती व माहिती अगदी विनामूल्य ते ही आपल्या व्हॉटस्अॅपवर किंवा* *टेलेग्राम (https://t.me/VidyarthiMitra) हा मोबाईल नं. सेव्ह करून आपले <नाव> <शहराचे नाव> <नोकरी> ७७२०० २५९०० मेसेज पाठवा.
विद्युत अभियंता होताना...
इंटरव्ह्यूला जाताय ? .... कशी करावी तयारी ..?
कार अॅक्सेसरीज डिझायनर बनायचंय ?
छत्रपती संभाजीनगरमध्ये २१०० शाळांमध्ये स्टेम ग्रंथालय
‘ॲक्चुरिअल सायन्स’मधील करिअर
वाणिज्यमधील ‘एसीसीए’चा पर्याय
NEET MDS Counselling 2024
JoSAA Counselling 2024
करिअर निवडण्यापूर्वी विद्यार्थ्यांनी आपली कलचाचणी करावी
Best Career Options In 2024
JoSAA Counselling 2024:
व्यवस्थापन क्षेत्रातील करिअर संधी
Career Options : बारावीनंतर विद्यार्थ्यांचे मिशन ॲडमिशन
Career Opportunity
शिक्षणाची संधी : मिलिटरी नर्सिंग सर्व्हिसेसमधील संधी
‘लॉ’मधील करिअर
बायो-इंजिनिअरिंगमधील विविध संधी
Fashion Designing Course in Abroad
‘नर्सिंग’मधील करिअर
नोकरीच्या मुलाखतीचे ‘डूज अँड डोंटस्’
Top 5 Career In Pharmacology
While deciding the career
भावनिक बुद्धिमत्तेच्या विकासाची गरज
‘बीबीए/बीसीए’ला ‘सीईटी’ का?
Career Opportunities in Physiotherapy
UPSC Exam Preparation Tips
दातांचे डॉक्टर व्हायचंय?
Career In Fashion Designing
एनसीसी उमेदवारांना भारतीय सैन्यात थेट अधिकारी होण्याची संधी
‘डिझाइन’मध्ये करिअर करायचंय?
माझी स्पर्धा परीक्षा: ‘प्लॅन बी’ वेळेत निश्चित करा
AI Trends 2024
वर्क फ्रॉम होम करायचे आहे? मग, ‘हे’ करिअर ऑप्शन आहेत बेस्ट
These are the top 5 Indian cities with highest employer intent
How To Prepare For NEET UG Along With Class 12 Board Exam
MPPSC Result 2019 Out
Skill Development Courses 2024
UPSC Free Coaching
Career Tips
एनआयटी एमसीए कॉमन प्रवेश परीक्षा
नवीन शैक्षणिक धोरणातही ‘एआय’चा समावेश!
स्पर्धेत धावण्यापूर्वी
जाहिरात क्षेत्रात करिअर करायचे आहे? मग, ‘हे’ कोर्सेस तुम्ही करायलाच हवेत
Career Tips
एमपीएससीची तयारी
डिजिटल मार्केटिंग - काळाची गरज
Career Options for Arts Stream
करिअर घडविताना : आर्किटेक्चरसाठी प्रवेश प्रक्रिया
नोकरीची संधी
स्पर्धेत धावण्यापूर्वी:कौशल्ये शिकणे गरजेचे
तुम्हाला Apple मध्ये जॉब कसा मिळू शकतो?
Career In Railways
करिअरमध्ये अपयशाची चिंता न करता शिकत राहणे महत्वाचे
UPSC-MPSC : समुद्राची पातळी वाढणे म्हणजे काय
कॉर्पोरेट कम्युनिकेटर बनायचंय? जाणून घ्या या क्षेत्रातील संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: जॉइंट एन्ट्रन्स स्क्रीनिंग टेस्ट
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: इंग्रजी अभ्यासानंतरच्या करिअरच्या वाटा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: पाठांतराच्या 'या' सोप्या टिप्स नक्की वाचा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: विदेशात शिक्षणाची संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: अकरावी ऑनलाईन प्रवेशासाठी आज अखेरची संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: फूटवेअर डिझायनिंगमध्ये उत्तम करिअर संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नऊ रंग करिअरचे
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: स्पर्धा जिंकण्यासाठी ‘एआय’ आधारित मार्केटिंग
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: खगोल भौतिकी प्रवेश परीक्षा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: आवडीचे क्षेत्र निवडताना
Career Guidance 2023: Important tips for UPSC Interview round
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नोकरीसाठीच स्पर्धा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: करिअरची निवड करताना
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: इव्हेंट मॅनेंजमेंटमधील करिअर संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ध्यानधारणा आणि अभ्यास
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: उच्च शिक्षण आणि मानसिक स्वास्थ्य
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: आवडीचे करिअर क्षेत्र
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: जॉईंट अॅडमिशन टेस्ट फॉर मास्टर