‘यूपीएससी’ आणि ‘एमपीएससी’च्या अभ्यास कसा करायचा याला क्रमिक आणि अभ्यासाच्या पुस्तकांचं वाचन हे एक उत्तर आहे, तसंच त्या उत्तराचा अजून एक भाग आहे तो म्हणजे नोट्स काढणं. या अभ्यासक्रमाची व्याप्ती लक्षात घेता परीक्षेला येणाऱ्या प्रश्नांचा अंदाज बांधून त्यांच्या नोट्स काढणं अत्यंत आवश्यक असतं. या नोट्स काढताना खालील काही गोष्टी लक्षात घ्याव्यात.
काही विद्यार्थी शिक्षक एखादा विषय शिकवत असताना लगेच तिथल्या तिथे त्या विषयाच्या नोट्स काढतात. यामध्ये प्रामुख्याने ते वक्ता, शिक्षक बोलत असताना महत्त्वाची माहिती थोडक्यात लिहून घेतात. त्याचाही काही जणांना फायदा होतो. परंतु आपण येथे तुमची अभ्यासाची पुस्तकं अधिक सखोलपणे वाचून, त्या त्या विषयातल्या संकल्पना समजून घेऊन त्या पुस्तकाच्या आधारेच नोट्स कशा काढायच्या याविषयी चर्चा करणार आहोत.
पहिल्यांदा पुस्तक वाचून झाल्यावर सहसा लगेच नोट्स काढू नयेत. पहिल्यांदा वाचताना आपल्याला सगळंच परीक्षेच्या दृष्टीनं महत्त्वाचं वाटत असतं, त्यामुळे अशा वेळी नोट्स काढल्यास त्या संक्षिप्त आणि अचूक होण्यापेक्षा अधिक विस्तृत आणि लांबलचक होऊ शकतात. त्यामुळे पहिल्यांदा वाचताना संकल्पना समजून घ्या. प्रत्येक प्रकरण स्वतंत्रपणे वाचावे.
दुसऱ्यांदा वाचताना पेन्सिल घेऊन बसा आणि ज्या गोष्टी सहजपणे तुमच्या लक्षात राहणार नाहीत असं वाटेल अशा संकल्पना पेन्सिलनं अधोरेखित करा. तिसऱ्यांदा पुस्तक वाचताना दोनदा वाचूनही ज्या गोष्टी लक्षात राहल्या नाहीत किंवा लक्षात ठेवणं अवघड जातं आहे, अशा गोष्टी पेनानं अधोरेखित करून घ्या. चौथ्यांदा वाचताना तुम्ही त्या त्या प्रकरणातले महत्त्वाचे शब्द म्हणजेच की शब्द ठळक करा.
या प्रकारे कोणत्याही विषयाचे प्रकरण वाचताना संकल्पना, माहिती आणि आकडेवारी अधोरेखित किंवा ठळक करताना हे लक्षात ठेवा की, दुसऱ्या वाचनापासून चौथ्या वाचनापर्यंत पुस्तकातील माहिती, वाक्य, महत्त्वाचे शब्द (की-वर्ड्स) अधोरेखित किंवा ठळक करण्याचं प्रमाण कमी कमी झालं पाहिजे. ते कमी होत असेल तर त्याचा अर्थ असा की, तुमचं वाचन प्रभावी आहे आणि वाचलेला मजकूर तुमच्या लक्षात राहतो आहे.
तिसऱ्यांदा आणि चौथ्यांदा जे वाचन करणार आहात त्यात थोडा वेळ जाऊ द्या. तिसरं आणि चौथं वाचन एकदमच केलंत तर सगळं लक्षात राहिल्यासारखं वाटू लागतं आणि वेळ गेला की ते तुम्ही विसरू लागता त्यामुळे दुसऱ्यांदा वाचून झाल्यावर लगेच तिसऱ्यांदा किंवा नंतर लगेच चौथ्यांदा वाचू नका.
सर्वांत महत्त्वाचं म्हणजे एक विषय किती वेळा वाचल्यावर आपल्या चांगला लक्षात राहतो हे ज्याचं त्याला माहिती असतं त्यामुळे प्रत्येक विषय तीन वेळा अथवा चारच वेळा वाचला पाहिजे असा त्याचा काही सर्वसाधारण नियम नाही. या सगळ्यामुळे उजळणी करताना अभ्यास सोपा होतो.
यातल्या पहिल्या वाचनाला सगळ्यात जास्त वेळ लागतो कारण त्यात तुम्हाला बऱ्याचशा संकल्पना आणि माहिती समजून घ्यायची असते. यात तुम्हाला अधिक वेळ लागला तरी हरकत नाही. पहिल्यांदा वाचताना तुम्ही संकल्पना
अधिक काळजीपूर्वक समजून घेतल्यास दुसऱ्यांदा किंवा गरज पडल्यास तिसऱ्यांदा तो विषय वाचायला फार वेळ लागत नाही.
परंतु आपण आधी नियोजनात म्हटलं ते लक्षात असू द्या. वेळ ठरवून त्या वेळेतच पहिलं, दुसरं किंवा तिसरं वाचन पूर्ण करावं. पुढील भागात नोटस् काढताना काय काळजी घ्यायची त्याची माहिती घेऊयात.
लेखिका - सोनल सोनकवडे
(लेखिका ‘आयआरएस’ अधिकारी असून गीतकार, गायिका आहेत.)
---------------------------------------------------------------------------------------------
1.jpg)
Admission Guidance 2022: WhatsApp https://wa.me/917720025900
Get real-time alerts and all the news on your phone with the all-new VidyarthiMitra app. Download from Google Play
Aptitude Test | Career Counselling | Option From Filling | Admission Assistance |
Call 77200 25900 or 77200 81400
11th Admissions (FYJC) & DTE Cut-off | Cutoffs 2022 |
We bring you the fastest and relevant notifications on Bank, Railways, and Govt Jobs. Stay Connected
Join us on WhatsApp https://wa.me/917720025900
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Get free Educational & jobs alert on WhatsApp OR Telegram(https://t.me/VidyarthiMitra) Save this mobile number (77200 25900) on your phone as VidyarthiMitra.org and send WHATSAPP message (Your Name, City & Interest)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
'विद्यार्थी मित्र' जॉईन करा आणि मिळवा न्यूज, नोकरी, शासकीय व निमशासकीय नोकऱ्यांच्या जाहिराती व माहिती अगदी विनामूल्य ते ही आपल्या व्हॉटस्अॅपवर किंवा* *टेलेग्राम (https://t.me/VidyarthiMitra) हा मोबाईल नं. सेव्ह करून आपले <नाव> <शहराचे नाव> <नोकरी> ७७२०० २५९०० मेसेज पाठवा.
‘नर्सिंग’मधील करिअर
नोकरीच्या मुलाखतीचे ‘डूज अँड डोंटस्’
Top 5 Career In Pharmacology
While deciding the career
भावनिक बुद्धिमत्तेच्या विकासाची गरज
‘बीबीए/बीसीए’ला ‘सीईटी’ का?
Career Opportunities in Physiotherapy
UPSC Exam Preparation Tips
दातांचे डॉक्टर व्हायचंय?
Career In Fashion Designing
एनसीसी उमेदवारांना भारतीय सैन्यात थेट अधिकारी होण्याची संधी
‘डिझाइन’मध्ये करिअर करायचंय?
12.jpg)
माझी स्पर्धा परीक्षा: ‘प्लॅन बी’ वेळेत निश्चित करा
2.jpg)
AI Trends 2024
वर्क फ्रॉम होम करायचे आहे? मग, ‘हे’ करिअर ऑप्शन आहेत बेस्ट
4.jpg)
These are the top 5 Indian cities with highest employer intent
How To Prepare For NEET UG Along With Class 12 Board Exam
MPPSC Result 2019 Out
Skill Development Courses 2024
UPSC Free Coaching
Career Tips
एनआयटी एमसीए कॉमन प्रवेश परीक्षा
5.jpg)
नवीन शैक्षणिक धोरणातही ‘एआय’चा समावेश!
स्पर्धेत धावण्यापूर्वी
9.jpg)
जाहिरात क्षेत्रात करिअर करायचे आहे? मग, ‘हे’ कोर्सेस तुम्ही करायलाच हवेत
Career Tips
6.jpg)
एमपीएससीची तयारी
8.jpg)
डिजिटल मार्केटिंग - काळाची गरज
Career Options for Arts Stream
करिअर घडविताना : आर्किटेक्चरसाठी प्रवेश प्रक्रिया
नोकरीची संधी
1.jpeg)
स्पर्धेत धावण्यापूर्वी:कौशल्ये शिकणे गरजेचे
तुम्हाला Apple मध्ये जॉब कसा मिळू शकतो?
Career In Railways
करिअरमध्ये अपयशाची चिंता न करता शिकत राहणे महत्वाचे
.png)
UPSC-MPSC : समुद्राची पातळी वाढणे म्हणजे काय
कॉर्पोरेट कम्युनिकेटर बनायचंय? जाणून घ्या या क्षेत्रातील संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: जॉइंट एन्ट्रन्स स्क्रीनिंग टेस्ट
.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: इंग्रजी अभ्यासानंतरच्या करिअरच्या वाटा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: पाठांतराच्या 'या' सोप्या टिप्स नक्की वाचा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: विदेशात शिक्षणाची संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: अकरावी ऑनलाईन प्रवेशासाठी आज अखेरची संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: फूटवेअर डिझायनिंगमध्ये उत्तम करिअर संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नऊ रंग करिअरचे
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: स्पर्धा जिंकण्यासाठी ‘एआय’ आधारित मार्केटिंग
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: खगोल भौतिकी प्रवेश परीक्षा
1.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: आवडीचे क्षेत्र निवडताना
Career Guidance 2023: Important tips for UPSC Interview round
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नोकरीसाठीच स्पर्धा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: करिअरची निवड करताना
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: इव्हेंट मॅनेंजमेंटमधील करिअर संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ध्यानधारणा आणि अभ्यास
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: उच्च शिक्षण आणि मानसिक स्वास्थ्य
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: आवडीचे करिअर क्षेत्र
1.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: जॉईंट अ‍ॅडमिशन टेस्ट फॉर मास्टर
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: एनडीएच्या परीक्षेची तयारी कशी करावी?
3.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सामाजिक मानसशास्त्र वृत्ती
.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: चॅटजीपीटी/एआय/डिकोडिंग/कोडिंग
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: विपश्‍यना आणि जीवन
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: कॉमन लॉ ॲडमिशन टेस्ट
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: एक्साइज इन्स्पेक्टर
.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ‘स्टेम’ क्षेत्रातील मुलींचे शिक्षण आणि प्रतिनिधित्व
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: तुम्हाला प्रश्न पडतात का?
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: कौशल्याधिष्ठित जगाचा ‘स्किल्ड’ पासवर्ड
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: संवादाचं कौशल्य
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: गुगल कंपनीमध्ये इंटर्नशिप आणि नोकरीची सुवर्णसंधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: हिंदी भाषेमधील करिअरचे पर्याय
महाराष्ट्र अभियांत्रिकी शिक्षक सेवा गट-अ’ पदांची भरती २०२३
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सांस्कृतिक उपक्रमावरील सहअभ्यासक्रम
SSC CGL Result 2023: CGL Tier 1 declared
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सर्वोच्च व्यावसायिक करिअर!
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ग्रॅज्युएट अॅप्टिट्यूड टेस्ट इन इंजिनिअरिंग
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: कम्फर्ट झोनमधून बाहेर पडा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सकारात्मक बदलांच्या पाऊलखुणा
वाटा करिअरच्या २०२३: इंजिनिअरिंग प्रवेश परीक्षा
.jpg)
वाटा करिअरच्या २०२३: बी.टेक मध्ये सर्वाधिक प्लेसमेंट असलेले ट्रेड जाणून घ्या
वाटा करिअरच्या २०२३: पेंट टेक्नॉलॉजीमध्ये करिअर संधी
वाटा करिअरच्या २०२३: डिझास्टर मॅनेजमेंट क्षेत्रात करिअर संधी
वाटा करिअरच्या २०२३: संगणकासह संलग्न शाखांकडेच कल
Students of 8th to 12th Std. & Under Graduates
Aptitude Test | Expert Counselling | Discover Career
Enquiry : info@vidyarthimitra.org
For Mock Exams MHT-CET, JEE, NEET
More->
WhatsApp AlertsIndia's Leading Educational Web Portal now available on Google play store Click to Download
.jpg)
2.jpg)
8.jpg)
.png)
