स्पर्धा परीक्षा म्हटल्यानंतर सगळय़ांच्या डोळय़ासमोर फक्त राज्यसेवा किंवा केंद्रीयसेवा स्पर्धा परीक्षाच उभ्या रहातात. वास्तविक पाहता चार किंवा पाच प्रकारच्या परीक्षा याच प्रकारात मोडतात. बँकेत नोकरीसाठी कारकून किंवा अधिकारी पातळीवरच्या दोन वेगवेगळय़ा परीक्षा असतात. सर्व प्रकारच्या गणवेशधारी दलांसाठी असाच थोडाफार सामायिक अभ्यास असलेल्या परीक्षा असतात. एवढेच काय मॅनेजमेंटच्या प्रवेशाची कोणत्याही पातळीवरील तयारी करताना जी परीक्षा द्यावी लागते त्यातही वरील अभ्यासक्रमाशी साम्य असते.
कोणतीही पदवी झाल्यानंतर यातील कोणतीही परीक्षा आपल्या इच्छेनुसार देता येते, हे त्यातील एक विशेष. मात्र, पदवीधर झाल्यानंतर लगेच यासाठीचा क्लास कोणता लावू? हा प्रश्न विचारणारे ९९ टक्के विद्यार्थी सापडतात. क्लास शिवाय यश नाही हे इतके मनात ठसलेले असते की आपण कशाकरिता क्लास लावत आहोत हा प्रश्नही विद्यार्थी व त्यांचे पालकांना पडत नाही. या साऱ्या परीक्षांसाठीची सामान्य प्रश्नपत्रिका कोणी जर सहज पाहिली तर त्यात दहावीचे गणितावर आधारित एक विभाग असतो. दुसरा विभाग पदवी समकक्ष इंग्रजीतून विचारलेल्या भाषेवरच्या प्रश्नांचा असतो. तर तिसरा विभाग हा मुख्यत: विद्यार्थ्यांची तर्क विचारक्षमता तपासण्यासाठी असतो. याचेच एकत्रिकरण करून राज्यसेवा किंवा केंद्र सेवा स्पर्धा परीक्षांसाठी सी-सॅट नावाचा पेपर द्यावा लागतो.
क्लास लावावा का न लावावा?
या चर्चेत मी येथे जात नाही. मात्र, बारावीपासून दर रविवारी जे विद्यार्थी या तीन पद्धतीच्या प्रश्नांवर आधारित प्रश्नपत्रिकेचा अभ्यास करतात, त्यांना या साऱ्या परीक्षेत यश नक्की मिळते. या उलट पदवीनंतर क्लास लावून व त्यासाठी मोठी रक्कम मोजून हाती यश लागत नाही. काहींच्या बाबतीत तर हे मला जमणे शक्य नाही म्हणून भीतीपोटी तो रस्ता सोडून देण्याची वेळ येते. ग्रामीण विद्यार्थी अनेकदा मी आता स्पर्धा परीक्षेची तयारी करणार आहे, पेपर वाचन सुरू केले आहे, निबंध लेखनाचा सराव करीत आहे अशी चुकीची व ठाम समजूत करून घेतात. शास्त्र शाखेतून इंजिनीयिरगला जाणारे विद्यार्थी सोडले तर इतर साऱ्यांचाच दहावी नंतर गणिताशी संबंध येत नसतो. एवढेच काय तर्क विचारात्मक कोडी सोडवण्याचा खेळ सुद्धा त्यांनी कधी केलेला नसतो. त्यामुळे या दोन मोठय़ा विभागामध्ये किमान मार्क मिळवण्यात ते अपयशी ठरतात किंवा त्या विभागांची त्यांच्या मनात कायमची भीती बसते. कितीही उत्तम अशा स्वरूपाचा क्लास जरी लावला तरी तिथल्या शिकवण्याच्या वेगाशी जुळवून घेणे हे सुद्धा कठीण असते. अशीच काहीशी गोष्ट सामान्य ज्ञान या विषयाची असते. आयुष्यात कधीही पेपर न वाचलेला पदवीधर जेव्हा या स्पर्धा परीक्षांच्या मागे जाऊन पुस्तके वाचायला लागतो तेव्हा त्याला या साऱ्याबद्दल अनाकलनीय वाटणारे साधे साधे सामान्य ज्ञान पाठांतर करून लक्षात ठेवावे लागते. मग स्वाभाविकच अभ्यासाचे दडपण येते.
अनेकांना क्लासची फी भरणे हे सुद्धा आर्थिक दृष्टय़ा डोईजड असते. यावर साधासा उपाय म्हणजे या आधी सांगितलेला दर रविवारचा एक तासाचा अभ्यास. मराठीत एक म्हण आहे. तहान लागल्यावर विहीर खोदायला घेणे. तसेच पदवीधर झाल्यावर क्लासची जाहिरात पाहून नाव नोंदणी करणारे करतात.
हा ज्याचा त्याचा प्रश्न
परीक्षेचे तंत्र समजून घेण्याकरिता, स्पर्धेची किमान तयारी स्वत: केल्यानंतर, सामान्य ज्ञान वाचनातून वाढवल्यानंतर क्लास लावणे कितपत गरजेचे आहे? हा ज्याचा त्याचा प्रश्न. हा प्रश्नच ज्या विद्यार्थ्यांना व पालकांना पडत नाही त्यांच्यासाठी क्लास हा प्रकार प्रत्येक पेठेत, प्रत्येक गावात होता, आहे आणि राहिल.
लेख - डॉ.श्रीराम गीत( लोकसत्ता ऑनलाइन)
-----------------------------------------------------------------------------------------
Admission Guidance 2022: WhatsApp https://wa.me/917720025900
Get real-time alerts and all the news on your phone with the all-new VidyarthiMitra app. Download from Google Play
Aptitude Test | Career Counselling | Option From Filling | Admission Assistance |
Call 77200 25900 or 77200 81400
11th Admissions (FYJC) & DTE Cut-off | Cutoffs 2022 |
We bring you the fastest and relevant notifications on Bank, Railways, and Govt Jobs. Stay Connected
Join us on WhatsApp https://wa.me/917720025900
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Get free Educational & jobs alert on WhatsApp OR Telegram(https://t.me/VidyarthiMitra) Save this mobile number (77200 25900) on your phone as VidyarthiMitra.org and send WHATSAPP message (Your Name, City & Interest)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
'विद्यार्थी मित्र' जॉईन करा आणि मिळवा न्यूज, नोकरी, शासकीय व निमशासकीय नोकऱ्यांच्या जाहिराती व माहिती अगदी विनामूल्य ते ही आपल्या व्हॉटस्अॅपवर किंवा* *टेलेग्राम (https://t.me/VidyarthiMitra) हा मोबाईल नं. सेव्ह करून आपले <नाव> <शहराचे नाव> <नोकरी> ७७२०० २५९०० मेसेज पाठवा.
Career Opportunities in Psychology
विद्युत अभियंता होताना...
इंटरव्ह्यूला जाताय ? .... कशी करावी तयारी ..?
कार अॅक्सेसरीज डिझायनर बनायचंय ?
छत्रपती संभाजीनगरमध्ये २१०० शाळांमध्ये स्टेम ग्रंथालय
‘ॲक्चुरिअल सायन्स’मधील करिअर
वाणिज्यमधील ‘एसीसीए’चा पर्याय
NEET MDS Counselling 2024
JoSAA Counselling 2024
करिअर निवडण्यापूर्वी विद्यार्थ्यांनी आपली कलचाचणी करावी
Best Career Options In 2024
JoSAA Counselling 2024:
व्यवस्थापन क्षेत्रातील करिअर संधी
Career Options : बारावीनंतर विद्यार्थ्यांचे मिशन ॲडमिशन
Career Opportunity
बोला, अधिक आत्मविश्वासाने!
शिक्षणाची संधी : मिलिटरी नर्सिंग सर्व्हिसेसमधील संधी
‘लॉ’मधील करिअर
बायो-इंजिनिअरिंगमधील विविध संधी
Fashion Designing Course in Abroad
‘नर्सिंग’मधील करिअर
नोकरीच्या मुलाखतीचे ‘डूज अँड डोंटस्’
Top 5 Career In Pharmacology
While deciding the career
भावनिक बुद्धिमत्तेच्या विकासाची गरज
‘बीबीए/बीसीए’ला ‘सीईटी’ का?
Career Opportunities in Physiotherapy
UPSC Exam Preparation Tips
दातांचे डॉक्टर व्हायचंय?
Career In Fashion Designing
एनसीसी उमेदवारांना भारतीय सैन्यात थेट अधिकारी होण्याची संधी
‘डिझाइन’मध्ये करिअर करायचंय?
माझी स्पर्धा परीक्षा: ‘प्लॅन बी’ वेळेत निश्चित करा
AI Trends 2024
वर्क फ्रॉम होम करायचे आहे? मग, ‘हे’ करिअर ऑप्शन आहेत बेस्ट
These are the top 5 Indian cities with highest employer intent
How To Prepare For NEET UG Along With Class 12 Board Exam
MPPSC Result 2019 Out
Skill Development Courses 2024
UPSC Free Coaching
Career Tips
एनआयटी एमसीए कॉमन प्रवेश परीक्षा
नवीन शैक्षणिक धोरणातही ‘एआय’चा समावेश!
स्पर्धेत धावण्यापूर्वी
जाहिरात क्षेत्रात करिअर करायचे आहे? मग, ‘हे’ कोर्सेस तुम्ही करायलाच हवेत
Career Tips
एमपीएससीची तयारी
डिजिटल मार्केटिंग - काळाची गरज
Career Options for Arts Stream
करिअर घडविताना : आर्किटेक्चरसाठी प्रवेश प्रक्रिया
नोकरीची संधी
स्पर्धेत धावण्यापूर्वी:कौशल्ये शिकणे गरजेचे
तुम्हाला Apple मध्ये जॉब कसा मिळू शकतो?
Career In Railways
करिअरमध्ये अपयशाची चिंता न करता शिकत राहणे महत्वाचे
UPSC-MPSC : समुद्राची पातळी वाढणे म्हणजे काय
कॉर्पोरेट कम्युनिकेटर बनायचंय? जाणून घ्या या क्षेत्रातील संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: जॉइंट एन्ट्रन्स स्क्रीनिंग टेस्ट
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: इंग्रजी अभ्यासानंतरच्या करिअरच्या वाटा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: पाठांतराच्या 'या' सोप्या टिप्स नक्की वाचा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: विदेशात शिक्षणाची संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: अकरावी ऑनलाईन प्रवेशासाठी आज अखेरची संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: फूटवेअर डिझायनिंगमध्ये उत्तम करिअर संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नऊ रंग करिअरचे
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: स्पर्धा जिंकण्यासाठी ‘एआय’ आधारित मार्केटिंग
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: खगोल भौतिकी प्रवेश परीक्षा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: आवडीचे क्षेत्र निवडताना
Career Guidance 2023: Important tips for UPSC Interview round
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नोकरीसाठीच स्पर्धा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: करिअरची निवड करताना
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: इव्हेंट मॅनेंजमेंटमधील करिअर संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ध्यानधारणा आणि अभ्यास
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: उच्च शिक्षण आणि मानसिक स्वास्थ्य