माहिती आणि तंत्रज्ञान क्षेत्राच्या वाटचालीमध्ये केवळ सॉफ्टवेअरमध्ये कौशल्ये प्राप्त करून भागणार नाही, तर उत्पादन क्षेत्रात म्हणजेच हार्डवेअर बनवण्यातही कौशल्य प्राप्त करणे आवश्यक आहे. सीएनसी तंत्रज्ञानाचा वापर करून आपण उत्पादन क्षेत्रातही आपला ठसा उमटवू शकतो. एन. सी. म्हणजे न्यूमरिकल कंट्रोल. सीएनसी म्हणजे कॉम्प्युटराइज्ड न्यूमरिकल कंट्रोल.
औद्योगिकरणाच्या सुरुवातीच्या काळात अभियांत्रिकी कार्यशाळेत वापरली जाणारी सर्व यंत्रे मानवचलित होती. एखादा जॉब बनवण्यासाठी यंत्राच्या स्लाइडची विशेष हालचाल होणे आवश्यक असते. मानवचलित यंत्रावर कॉम्पोनन्ट बनवण्यासाठी लागणाऱ्या स्लाइडच्या हालचालींचे नियंत्रण त्या यंत्राचा ऑपरेटर करतो. त्यामुळे अशा प्रकारच्या यंत्रावर बनणाऱ्या कॉम्पोनन्टची गुणवत्ता ऑपरेटरच्या कौशल्यावर अवलंबून असते. कॉम्पोनन्ट बनवण्यासाठी आवश्यक असणाऱ्या मशीनच्या स्लाइडच्या हालचालींचे नियंत्रण, तसेच काही इतर कामे, जसे मशीन स्पिंडलला चालू-बंद करणे किंवा कुलंट मोटरला चालू-बंद करणे या सर्व गोष्टींचे नियंत्रण एका सांकेतिक माहितीद्वारे केली जाते. अशा सांकेतिक माहितीला ‘पार्ट प्रोग्राम’ असं म्हणतात. थोडक्यात, ‘सीएनसी’ म्हणजे अशी पद्धती जिच्यामध्ये कॉम्पोनन्ट बनवण्यासाठी लागणाऱ्या मशीनच्या स्लाइडच्या हालचालीचे नियंत्रण सांकेतिक माहितीद्वारे केले जाते.
सीएनसीमधील रोजगाराच्या संधी
१) सीएनसी मशीन ऑपरेटर
यामध्ये प्रामुख्याने सीएनसी लेथ ऑपरेटर आणि सीएनसी मिलिंग मशीन ऑपरेटर या पदासाठी रोजगाराची संधी उपलब्ध आहे. बऱ्याच वेळेला सीएनसी मशीन ऐवजी व्ही.एम.सी. असा उल्लेख केला जातो. यामध्ये फारसा फरक नाही. व्ही.एम.सी.मध्ये म्हणजेच व्हर्टिकल मशिनिंग सेंटरमध्ये स्वयंचलित टूल चेंजर असतो. याखेरीज सीएनसी वायरकट ई.डी.एम. मशीन, सीएनसी ग्राइंडिंग, सीएनसी लेजर कटिंग, सीएनसी प्लाज्मा कटिंग. सीएनसी वॉटर जेट मशीन यांसारख्या सीएनसी तंत्रज्ञानावर चालणाऱ्या अनेक मशीनच्या ऑपरेटर या पदासाठी रोजगाराच्या संधी उपलब्ध आहेत. यासाठी किमान शैक्षणिक पात्रता ही आयटीआयमध्ये टर्नर, मिलर, मशीनिस्ट या ट्रेडमध्ये उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे. आवश्यक अनुभव असल्यास फिटर हा ट्रेड असलेला उमेदवारसुद्धा चालू शकतो.
२) सीएनसी प्रोग्रामर
या पदासाठी शैक्षणिक पात्रता डिप्लोमा किंवा डिग्री इन मेकॅनिकल/प्रॉडक्शन इंजिनीरिंग अशी आहे. औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेचे (आयटीआय) प्रमाणपत्र असलेला अनुभवी उमेदवार सीएनसी प्रोग्रामरचे काम करू शकतो. सीएनसी प्रोग्रामिंग आणि माहिती तंत्रज्ञानातील इतर सॉफ्टवेअरचे प्रोग्रामिंग यामध्ये बराच फरक आहे. सीएनसी प्रोग्रामरला वर्कपीस ड्रॉइंग, मशीन ऑपरेशन, कटिंग टूलची निवड, तसेच कॉम्पोनन्ट व टूल सेटिंग याची माहिती असणे आवश्यक आहे. सीएनसी मशीन वेगवेगळ्या कंट्रोल सीस्टमद्वारे कार्यान्वित केले जाते. सध्या बाजारात फानूक, सीमेन्स, फिडिया यांसारख्या अनेक कंट्रोल सीस्टिम उपलब्ध आहेत. या प्रत्येक कंट्रोल सीस्टिमची अनेक व्हर्जन्स बाजारात उपलब्ध आहेत. सीएनसी प्रोग्रामिंग ही रिमोट ॲक्टिव्हिटी नाही. मशीनवर जॉब लोड केल्यापासून पहिल्या काही कॉम्पोनन्टचे उत्पादन सुरू होईपर्यंत सीएमसी प्रोग्रामरचा सहभाग आवश्यक आहे. सीएनसी प्रोग्रामिंगच्या मॅन्युअल पार्ट प्रोग्रामिंग आणि संगणकाच्या मदतीने केलेले पार्ट प्रोग्रामिंग.
मॅन्युअल पार्ट प्रोग्रामिंगची कामे
कॉम्पोनन्ट ड्रॉइंगचा काळजीपूर्वक अभ्यास करणे. यामध्ये मटेरियल, टॉलरन्सेस आणि सरफेस फिनिश यावर लक्ष देणे आवश्यक आहे. वर्कपीस किती सेटअपमध्ये बनवायचा आहे, हे ठरवणे. त्याचप्रमाणे वर्क पीस कोणत्या मशीनवर बनवायचा आहे? हे ठरवणे. प्रत्येक सेटअपसाठी डाटम ठरवणे,
वर्कपीस पकडण्यासाठी डिझाइन करणे, वर्कपीस बनवण्यासाठी लागणारा प्रोसेस आणि त्याचा क्रम ठरवणे, कोणते कटिंग टूल लागणार आहे हे ठरवणे आणि त्याचा कटिंग डेटा ठरवणे, पार्ट प्रोग्राम लिहिणे व पार्ट प्रोग्राम मशीनमध्ये फीड करणे अशी विविध कामे करावी लागतात.
संगणकाद्वारे पार्ट प्रोग्राम
आज बाजारामध्ये सीमेन्स युनिग्रफिक्स, प्रो इंजिनीअर, डेलकॅम, सीमेट्रोन, मास्टर कॅम, सर्फकॅम असे वेगवेगळे कॅड/कॅम सॉफ्टवेअर उपलब्ध आहेत. आजच्या घडीला कॅड (कॉम्प्युटर एडेड डिझाइन) या क्षेत्रात कुशल आणि अनुभवी मनुष्यबळ उपलब्ध असले तरी, कॅम या क्षेत्रात पुरेसे मनुष्यबळ उपलब्ध नाही. या पदासाठीसुद्धा शैक्षणिक पात्रता डिप्लोमा किंवा डिग्री इन मेकॅनिकल/प्रॉडक्शन इंजिनिरिंग अशी आहे. संगणकाच्या साहाय्याने केल्या जाणाऱ्या प्रोग्रामिंगमध्ये डिझाइन मॉडेल आणि वर्कपीस यावरून उत्पादन मॉडेल बनवणे, टूलचा डेटा बेस बनवणे, कटिंग टूल, मशीन टूल आणि लागणारे फिक्सर यावरून उत्पादन डेटा बेस बनविणे. कॉम्पोनन्ट किती सेटअपमध्ये बनवायचा आहे, हे ठरवणे. तसेच, या सर्व गोष्टी काळजीपूर्वक फीड केल्यानंतर कॅम सॉफ्टवेअर कटर लोकेशन डेटा फाइल (सीएलएफ) बनवते. या फाइलमध्ये कटर वर्कपीस ज्या बिंदूंवरून जाणार आहे त्याची फक्त यादी असते. या कटर लोकेशन डेटा फाइवरून कंट्रोल सिस्टम आणि मशीन टूल यांना चालू शकणारा सीएनसी प्रोग्राम बनविला जातो. कटर लोकेशन डेटा फाइलचे पोस्ट प्रोसेसिंग केल्यानंतर सीएनसी मशीनला आवश्यक असणारा प्रोग्राम आपल्याला मिळतो. अशी अनेक कामे करावी लागतात.
(लेखक डी.आर.डी.ओ.चे सेवानिवृत्त तांत्रिक आधिकारी आहेत.)
------------------------------------------------------------------------------------
1.jpg)
Admission Guidance 2024: WhatsApp https://wa.me/917720025900
Get real-time alerts and all the news on your phone with the all-new VidyarthiMitra app. Download from Google Play
Aptitude Test | Career Counselling | Option From Filling | Admission Assistance |
Call 77200 25900 or 77200 81400
11th Admissions (FYJC) & DTE Cut-off | Cutoffs 2024 |
We bring you the fastest and relevant notifications on Bank, Railways, and Govt Jobs. Stay Connected
Join us on WhatsApp https://wa.me/917720025900
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Get free Educational & jobs alert on WhatsApp OR Telegram(https://t.me/VidyarthiMitra) Save this mobile number (77200 25900) on your phone as VidyarthiMitra.org and send WHATSAPP message (Your Name, City & Interest)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
'विद्यार्थी मित्र' जॉईन करा आणि मिळवा न्यूज, नोकरी, शासकीय व निमशासकीय नोकऱ्यांच्या जाहिराती व माहिती अगदी विनामूल्य ते ही आपल्या व्हॉटस्अॅपवर किंवा* *टेलेग्राम (https://t.me/VidyarthiMitra) हा मोबाईल नं. सेव्ह करून आपले <नाव>
RRB ALP Admit Card 2024
इंजीनियर्स इंडिया लिमिटेडमध्ये मोठी भरती
7.jpeg)
RRB Technician Recruitment 2024
BOB Recruitment 2024
RBI Recruitment: रिझर्व्ह बँकेत डेप्युटी गव्हर्नर पदासाठी भरती
PGCIL Recruitment 2024
Maha Metro Jobs 2024: 'नागपूर मेट्रो'मध्ये रिक्त जागांसाठी भरती
बँक ऑफ महाराष्ट्रमध्ये नोकरीची सुवर्णसंधी
Shivaji University : शिवाजी विद्यापीठात 72 पदांसाठी प्राध्यापकांची भरती
PM Internship Scheme 2024: Registration Process Begins
ऑइल इंडियामध्ये मिळवा सरकारी नोकरी !
NHM Nashik Recruitment 2024
Canara Bank Apprentice Recruitment 2024
IBPS Clerk Prelims Score Card 2024 out
NPCIL Recruitment 2024
Konkan Railway Recruitment 2024
PM Internship Scheme 2024
HAL Recruitment 2024
Railway RRB Technician Registration Process Starts Again
Comparing placements: IIT BHU vs IIT (ISM) Dhanbad
SBI Recruitment 2024
ECGC Recruitment 2024
India Post GDS Result 2024: Merit List 2 Released
SBI Job Vacancy - SBI मध्ये १५११ पदांची बंपर भरती
RRB NTPC Recruitment 2024
BMC Clerk Recruitment 2024
RRB NTPC Recruitment 2024
GMC Dhule Recruitment
Railways Recruitment 2024
HSSC Constable Recruitment 2024
RRB NTPC Recruitment 2024 Notification To Be Released
NABARD Recruitment 2024
RBI Grade B Admit Card 2024 Out
IBPS RRB Clerk, PO Result 2024 Date And Time To Be Announced Soon
Apple India Job : महिलांना देणार 70 टक्के प्राधान्य
Indian Bank: बँकेत नोकरी मिळवण्याची मोठी संधी
BEML Recruitment 2024
Navi Mumbai MNC Recruitment 2024:
SSC GD Constable Recruitment 2025
महाराष्ट्रातील तरुणांना जर्मनीत नोकरीची सुवर्णसंधी!
ICSI CS Executive and Professional programme result for June 2024
Sangli MNC Recruitment 2024
Punjab Police Constable Result 2024
IBPS PO, SO 2024: Last Chance To Apply
BMC Recruitment 2024
India Post GDS Result 2024: 1st Merit List Released
IBPS PO 2024 Registration Window Closes Tomorrow
GAIL India Recruitment 2024: गेलमध्ये 391 जागांसाठी भरती
नोकरीची संधी: ‘आयटीबीपी’मधील संधी
नोकरीची संधी: इंडियन ऑइल कॉर्पोरेशन लिमिटेडमधील संधी
PMC Recruitment - मेगा भरती
RRC NR Recruitment 2024
KVK Solapur Recruitment 2024
MNC Jalgaon Recruitment 2024
IBPS Clerk Admit Card 2024 Released
IOCL Recruitment 2024
राज्यात शिक्षकांची १८ हजार पदे रिक्त
Railway Jobs : 10वी पास तरुणांना सरकारी नोकरीची संधी
IBPS SO 2024 Notification Released
IBPS PO 2024: Registration Process For 4455 Posts Begins
NADP Nagpur Recruitment 2024
NABARD Recruitment 2024
IBPS RRB Clerk Admit Card 2024
RBI Recruitment 2024
RRB JE Recruitment 2024
Anganwadi Recruitment 2024
NABARD Grade A Recruitment 2024
RRB JE Recruitment 2024
CA - सारथी संस्थेमार्फत प्रशिक्षण उपक्रम
SBI Recruitment For Sportspersons
MADC Recruitment 2024
SSC CGL Registration 2024 Process To End Today
HPSC PGT Recruitment 2024
IBPS RRB PO Admit Card 2024 Out
IOCL Recruitment 2024
Southern Railway Apprentice Recruitment 2024
IOCL Recruitment 2024
टाटा मेमोरियल सेंटरमध्ये डॉक्टर पदासाठी भरती
ICAR Recruitment 2024
NHM Wardha Recruitment 2024
SBI SO Recruitment 2024
हिंदुस्तान पेट्रोलियम कॉर्पोरेशन लिमिटेडमध्ये नोकरीची संधी
इन्फोसिसमध्ये होणार फ्रेशर्स आयटी इंजिनिअर्सची मोठी भरती
राष्ट्रीय केमिकल्स अँड फर्टिलायझर लिमिटेडमधील संधी
इलेक्ट्रिकल इंजिनिअरिंगमधील संधी
India Post GDS Recruitment 2024
Mumbai University Recruitment 2024
Agniveer Yojana : अग्निवीरांना सरकारकडून दिलासा
Navodaya Vidyalaya Pune Jobs 2024
RRB TC Bharti 2024
Maharashtra Govt Job 2024
HAL Recruitment 2024
SBI Recruitment 2024
CA Result 2024 Date
Students of 8th to 12th Std. & Under Graduates
Aptitude Test | Expert Counselling | Discover Career
Enquiry : info@vidyarthimitra.org
For Mock Exams MHT-CET, JEE, NEET
More->
WhatsApp AlertsIndia's Leading Educational Web Portal now available on Google play store Click to Download
