दृश्यकला आणि दृश्य उपयोजित कलेचं समाजामध्ये अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. भारतामध्ये ही कला प्राचीन काळापासून अस्तित्त्वात आहे. देशातीलच उदाहरण घ्यायचं झाल्यास अंजिठ्याच्या लेण्यांमधील चित्रकला मानवी संस्कृतीचा इतिहास दर्शवते.
वेरुळमधील शिल्पकला आजही मन मोहून टाकते. दृश्यकलेमध्ये सुरुवातीच्या काळामध्ये चित्रकला (पेंटिंग) आणि शिल्पकला यांचाच समावेश होता. मानवाच्या विकासाबरोबरच कलेचा विकास आणि विस्तार होत गेला. सध्याच्या माहिती तंत्रज्ञानाच्या वेगवान जगात तर दृश्यकलेचं महत्त्व अधिकच अधोरेखित झालं आहे. चित्रपटांच्या स्पेशल इफेक्टपासून ते मोबाइल अॅपच्या रचनेपर्यंत अनेक संधी निर्माण झाल्या आहेत. त्यांची ओळख तसंच त्याविषयीच्या विविध अभ्यासक्रमांची माहिती.
० दृश्यकला (फाइन आर्ट)
दृश्यकलेमध्ये सहा प्रमुख विभाग पडतात. यामध्ये बॅचलर ऑफ फाइन आर्टसचे चार वर्षांचे पदवी अभ्यासक्रम खालील विषयांमध्ये उपलब्ध आहेत.
चित्रकला (पेंटिंग)-
या अभ्यासक्रमामध्ये पोर्टेट, प्रिंट मेकिंग, पेंटिंग, म्युरल (भित्तीचित्रे-द्विमितीय वा त्रिमितीय) यामध्ये स्पेशलायझेशन करता येतं. अभ्यासक्रमामध्ये चित्रकलेचा इतिहास, शरीरशास्त्र, पेंटिंग्जचे तंत्रज्ञान, रंगाचे ज्ञान आणि रंगांच्या विविध माध्यमांचा अभ्यास केला जातो. स्थिर चित्रं, चेहऱ्याचा अभ्यास, सौंदर्यशास्त्र, प्लॅस्टरच्या मॉडेलवरुन चित्र काढणं, मॉडेल पाहून चित्र काढणं, परस्पेक्टिव्ह, स्मरणचित्र आदी विषयांचा अभ्यास केला जातो. अॅनिमेशन, पोर्टेट पेंटिंग, रेखाचित्रे आणि इलेस्ट्रेशनमध्ये काम करु शकतात. सेट डिझायनिंग आणि कला दिग्दर्शनामध्ये काम करता येतं.
शिल्पकला-
शिल्पकलेच्या अभ्यासामध्ये शिल्पकलेचा इतिहास, शरीरशास्त्राचा अभ्यास (अवयवांची प्रमाणबद्धता), नैसर्गिक आणि मानवनिर्मित डिझाइन बनवणं, सृजनशील शिल्पं तयार करणं आणि व्यक्तिशिल्प, स्मारकशिल्प आदी विषयांचा समावेश असतो. त्याचप्रमाणे विविध माध्यमं वापरून शिल्प बनवण्याचं प्रशिक्षणही यामध्ये दिलं जातं. यामध्ये माती, प्लास्टर ऑफ पॅरिस, सिपोरेक्स, दगड, धातू, फायबर ग्लास, संमिश्र माध्यमं (लेदर, अ‍ॅक्रलिक आणि अन्य माध्यमांचा एकत्रित उपयोग करून निर्मिती करणं) आदींचा समावेश असतो. सौंदर्यशास्त्राचादेखील या अभ्यासक्रमामध्ये समावेश केलेला आहे. रिअॅलिस्टिक पद्धतीचं शिक्षण हे जे.जे. स्कूल ऑफ आर्ट्सचं वैशिष्ट्य आहे. अलीकडे नवश्रीमंत वर्गामध्ये आणि कॉर्पोरेट ऑफिसेसमध्ये शिल्पांचा इंटीरिअरसाठी वापर केला जातो. याबरोबरीनेच चौकातील शिल्पं तसेच स्मारक शिल्पं यांनासुद्धा मोठ्या प्रमाणावर मागणी आहे. चित्रपटाच्या सेट डिझायनिंगमध्ये आणि स्टुडिओमध्येसुद्धा चांगल्या संधी उपलब्ध आहेत. शोरूम्स आणि मॉल्समध्येदेखील शिल्पांना चांगली मागणी आहे. याबरोबरीनं थ्रीडी अ‍ॅनिमेशनमध्ये शिल्पकलेच्या विद्यार्थ्यांना मोठी मागणी आहे. थ्रीडी अ‍ॅनिमेशनमध्ये पात्रांना तयार करण्यासाठी शिल्पकलेच्या विद्यार्थ्यांची आवश्यकता असते. यामुळे अॅनिमेशन शिकणाऱ्या विद्यार्थ्यांचा ओघ अलीकडे शिल्पकलेकडे वाढला आहे.
इंटिरिअर डेकोरेशन-
फर्निचर डिझाइन, सेट डिझायनिंग, प्रॉडक्ट डिझायनिंग असे स्पेशलायझेशन पदव्युत्तर पदवीमध्ये करता येतं. पदवी अभ्यासक्रमामध्ये या सर्वच विषयांची ओळख करुन दिली जाते. दृश्यकलेच्या अन्य अभ्यासक्रमांप्रमाणेच या अभ्यासक्रमामध्ये कलेचा इतिहास, डिझाइन, रंग, ड्रॉइंग, स्मरणचित्रे आदी विषयांचा समावेश आहे. बरोबरीनेच फर्निचर डिझाइन, व्हिजव्हलायझेशन, संगणक या विषयातील प्रात्यक्षिक तसेच सैध्दांतिक अभ्यास देखील केला जातो. अभ्यासक्रम पूर्ण केल्यावर बहुतेक विद्यार्थी हे इंटिरिअर डेकोरेशनचा स्वत:चा व्यवसाय सुरु करतात. निवासस्थाने, हॉटेल्स, कार्यालये, शॉपिंग सेंटर्स, मॉल यांची गरजेनुसार अंतर्गत सजावट हा सध्याच्या काळात एक आकर्षक व्यवसाय आहे.
सिरॅमिक्स-
मातीपासून विविध भांडी आणि शोभिवंत वस्तू बनवण्याचं प्रशिक्षण या अभ्यासक्रमात दिलं जातं. मातीच्या भांड्यांना आणि सिरॅमिक्सना धातूंसारखी लकाकी देऊन, त्यावर सुंदर रंगकाम करून त्यापासून शोभिवंत वस्तू बनवता येतात. तसंच यामध्ये क्रॉकरी डिझाइन, टाइल्स डिझाइन, स्वयंपाक घरातील तसंच बाथरुममधील विविध सिरॅमिक्सच्या वस्तूंचे डिझायनिंग शिकवलं जातं. स्वत: पॉटरी डिझायनिंगचा व्यवसायदेखील करणारे अनेक जण आहेत.
मेटल वर्क-
या अभ्यासक्रमामध्ये ज्वेलरी डिझायनिंग, कॉइन डिझायनिंग संबंधित विषयांचा समावेश होतो. पत्र्यांवरील रंगकाम (एनॅमलिंग) आणि धातूच्या पत्र्यावर ठोककाम (एम्बॉसिंग) करुन डिझाइन करणं आदींचा समावेश होतो. यामध्ये पारंपरिक मीना वर्कमधील कामाचा अभ्यास केला जातो. उदा. मंदिरावरील धातूच्या महिरपींचं डिझाइन, धातूंमधील कोरीव आणि उठाव काम करणं. तसंच अन्य विषयांचा देखील समावेश असतो. उदा. मेटल वर्क्सचा इतिहास, डिझायनिंग आणि ड्रॉइंगचे विषय, प्रिंट मेकिंग, एनॅमल डिझाइन (Enamel Design), रिपॉसे डिझाइन (Repousse Design) आणि उपयोजन. हा अभ्यासक्रम पूर्ण केलेले विद्यार्थी हे प्रामुख्यानं ज्वेलरी डिझायनिंगकडे वळताना दिसतात. धातूंमधून शिल्पकला, शोभिवंत वस्तू तयार करणं, म्युरल तयार करणं याप्रकारची कामं या अभ्यासक्रमातील विद्यार्थी करतात. विविध कामांसाठी डाय तयार करणं, ट्रॉफीज आणि पदकं तयार करण्यासाठी, टाकसाळीत नाणी बनवण्यासाठी देखील मेटल वर्क्स उपयोग होतो.
टेक्सटाइल डिझाइन-
कपडा तयार करण्याची प्रक्रिया आणि कपड्याचं डिझायनिंग देखील शिकवलं जातं. कपडा प्रत्यक्षात कसा तयार होतो याचं प्रशिक्षण मागावर (लूम) दिलं जातं. या विषयातील विद्यार्थी टेक्सटाइल उद्योगामध्ये डिझाइनर म्हणून काम करतात. डिझायनिंगमध्ये संगणकीय प्रशिक्षणाचा देखील अंतर्भाव केलेला असतो.
Get real-time alerts and all the news on your phone with the all-new VidyarthiMitra app. Download from Google Play
Aptitude Test | Career Counselling | Option From Filling | Admission Assistance |
Call 77200 25900 or 77200 81400
11th Admissions (FYJC) & DTE Cut-off | Cutoffs 2020 |
For all latest Govt Jobs 2019, Railway Jobs, Bank Jobs and SSC Jobs log on to https://goo.gl/YPjt94 We bring you fastest and relevant notifications on Bank, Railways and Govt Jobs. Stay Connected
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Get free Educational & jobs alert on WhatsApp OR Telegram(https://t.me/VidyarthiMitra) Save this mobile number (77200 25900) on your phone as VidyarthiMitra.org and send WHATSAPP message (Your Name, City & Interest)
'विद्यार्थी मित्र' जॉईन करा आणि मिळवा न्यूज, नोकरी, शासकीय व निमशासकीय नोकऱ्यांच्या जाहिराती व माहिती अगदी विनामूल्य ते ही आपल्या व्हॉटस्अॅपवर किंवा* *टेलेग्राम (https://t.me/VidyarthiMitra) हा मोबाईल नं. सेव्ह करून आपले <नाव> <शहराचे नाव> <नोकरी> ७७२०० २५९०० मेसेज पाठवा
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
IIT Bombay And IIT Delhi Remain Top Choices For JEE Advanced 2025 Admissions
Diploma in Automobile Engineering vs BTech in Mechanical Engineering
JIC Report 2025: IIT Bombay top choice among IIT-JEE toppers
KCET 2025 mock seat allotment result released for Round 2
3.png)
ITI Admission 2025
हवामानशास्त्रातील करिअर
2.png)
NCVT ITI Result 2025
3.png)
सीईटी शिवाय इंजिनिअरिंग-फार्मसीची वाट सोपी
ICSI CS Result June 2025 Declared
XLRI partners with Masai to train graduates
UGC extends registration deadline
CDOE Admission 2025
WBJEE Result 2025 OUT
ICSI CS December 2025
CSIR-UGC NET Result 2025 OUT
MHT CET FE 2025 Round 3 Counselling
Check Out Top Colleges Offering B.Tech Admissions Via CUET UG
CSIR-UGC NET 2025 Final Answer Key Released
AIIMS BSc Paramedical Round 2 Seat Allotment Result OUT
CAT 2025
Top non-IIT BTech colleges & their AI, data science branch
ICAI CA Admit Card 2025 OUT
Best AI Courses:5 Free Courses from Central Government
Delhi University Admissions 2025
IGNOU Admissions: University extends ODL registration deadline
AICTE Pragati Scholarship 2025
CSIR NET June 2025 Result Date And Time
Learn AI For Free: Ministry Of Education Offers 5 New Courses
NBE announces FMGE June 2025 result
Chevening Scholarship & Fellowship
FMGE June Session Result 2025 OUT
UPTAC 2025 Seat Allotment Result OUT
ICAR AIEEA PG, AICE JRF/SRF PhD Results 2025 OUT
Updated NIOS 12th Physics Syllabus 2025–26
NEET PG 2025 Result Date And Time
COMEDK Counselling Result 2025
IIT Madras to conduct free STEM training for college faculty
NEET PG Result 2025
ICMAI CMA Result June 2025 Announced
Top 10 Toughest Exams: Passing these exams means winning life
NEET PG Exam 2025: Answer Key Out Soon
MHT CET 2025 Releases Round 1 All India Cutoffs
NEET UG 2025: MCC extends round 1 counselling registration
IGNOU July 2025 fresh admission registration deadline extended
Law Admission Schedule 2025
ISB introduces Executive Programme in Business Management
CAT 2025 Application: Registration begins on August 1
IIT JAM 2026 registration from Sept 5
NMAT 2025 registration begins on August 1
NEET UG 2025: MCC extends round one counselling
Maharashtra ITI Admission 2025: Two new courses in 'ITI'
Polytechnic admission 2025
NEET PG 2025 Admission Guide
Maharashtra Board Class 10th, 12th supplementary results out
DU UG Admission 2025
CAT 2025 Notification
CBSE Class 10 Supplementary Result 2025
DU UG Admissions: 7,790 apply under armed forces
NTA declares SWAYAM January 2025 semester result
CSIR UGC NET 2025 Admit Card Released
CCSU BBA, BCA June 2025
.jpeg)
Maharashtra College Admission
3.png)
JEECUP 2025 Round 3 Seat Allotment OUT
.jpeg)
DU UG 2025 Admissions
NIT Calicut Vs IIIT Kottayam for CSE
SPPU Launched B.Sc. Blockchain Technology Program
Maharashtra National Law University Launches New Courses
Delhi University UG Admissions 2025:
NEET PG 2025 Exam City Slip
Southampton varsity Gurgaon campus opens
3.png)
IIT Kanpur releases JEE Advanced 2025
NIFT Round 2 Seat Allotment Result 2025 Declared
Maharashtra FYJC 2nd Allotment Result & Cut-Offs Released
राज्य मुक्त विद्यालयात प्रवेशासाठी आजपासून नोंदणीस प्रारंभ
'खासगी शिकवणी कायदा' लवकरच येणार;
Knowledge from Far Away: Scholarships for Foreign Education
.jpeg)
QS Best Student Cities 2026
DU UG Admissions 2025
AIIMS CRE 2025
ICSI CSEET Result 2025 To Be OUT Today
Nagaland University launches new MA programme
ETS launches Global Employability Test 2025
Students of 8th to 12th Std. & Under Graduates
Aptitude Test | Expert Counselling | Discover Career
Enquiry : info@vidyarthimitra.org
For Mock Exams MHT-CET, JEE, NEET
More->
WhatsApp AlertsIndia's Leading Educational Web Portal now available on Google play store Click to Download
