Civil Services

Civil Services

UPSC New Rules

PUBLISH DATE 1st November 2025

UPSC Exam New Rule: 'केंद्रीय लोकसेवा आयोगाकडून (यूपीएससी) घेण्यात येणाऱ्या विविध परीक्षांमध्ये उमेदवारांसाठी दृष्टिबाधित ' स्क्रीन रीडर सॉफ्टवेअर 'चा वापर सुरू करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे,' अशी माहिती शुक्रवारी सर्वोच्च न्यायालयात देण्यात आली. 'सुरक्षितपणे परीक्षा घेण्यासाठी विविध केंद्रांवर योग्य पायाभूत सुविधा, सॉफ्टवेअरची उपलब्धता आणि चाचणीसंबंधी व्यवहार्यता सुनिश्चित होताच आम्ही दृष्टिबाधित उमेदवारांना परीक्षांमध्ये 'स्क्रीन रीडिंग सॉफ्टवेअर'चा वापर करण्याची सुविधा देऊ,' असे यूपीएससीने म्हटले आहे.

यूपीएससीकडून घेतल्या जाणाऱ्या लोकसेवा परीक्षांत दृष्टिहीन किंवा अंशतः दृष्टिहीन असलेल्या उमेदवारांना योग्य संधी मिळत नसल्याचा मुद्दा उपस्थित करत याचिका दाखल करण्यात आली होती. त्यावर आयोगाने सर्वोच्च न्यायालयात दाखल केलेल्या अतिरिक्त प्रतिज्ञापत्रात ही माहिती दिली आहे.

'आयोगाने या प्रकरणाचा सर्वांगीण आढावा घेतला आहे. त्यांनी विविध परीक्षांमध्ये उमेदवारांसाठी दृष्टिबाधित 'स्क्रीन रीडर सॉफ्टवेअर'चा वापर सुरू करण्याचा निर्णय घेतला आहे. तथापि, योग्य पायाभूत सुविधा अद्याप उपलब्ध नाहीत,' असे यूपीएससीच्या परीक्षा शाखेच्या सहसचिवांनी दाखल केलेल्या प्रतिज्ञापत्रात नमूद करण्यात आले आहे. 'मिशन अॅक्सेसिबिलिटी' या संस्थेच्या वतीने वकील संचिता ऐन यांच्यामार्फत सर्वोच्च न्यायालयात याचिका दाखल केली होती. त्यावर न्यायमूर्ती विक्रम नाथ आणि न्या. संदीप मेहता यांच्या खंडपीठासमोर सुनावणी झाली. याचिकाकर्त्याच्या वतीने बाजू मांडणाऱ्या वकिलांनी यूपीएससीच्या प्रतिज्ञापत्राची माहिती खंडपीठाला दिली.

'यूपीएससीला हे काम कालबद्ध पद्धतीने करण्याचे निर्देश दिले जाऊ शकतात. म्हणजे पुढील परीक्षा सुरू होण्यापूर्वी ही सुविधा उपलब्ध होईल,' असा युक्तिवाद याचिकाकर्त्यांच्या वकिलाने केला. 'सुलभ प्रश्नपत्रिका, आकृत्या आणि प्रश्नपत्रिका प्रादेशिक भाषांमध्ये असेल, तर कोणते सॉफ्टवेअर दिले जाईल अशा मुद्द्यांवर चर्चा आवश्यक आहे,' असेही त्यांनी अधोरेखित केले. यावर 'चर्चा करायची की नाही, हे त्यांच्यावर अवलंबून आहे. ते आपल्या प्रश्नपत्रिका कशा तयार करतात आणि त्या 'स्क्रीन रीडर'वर कशा टाकतात, हे त्यांना माहीत आहे. यूपीएससीला चर्चा करायची असेल तर ते करू शकतात,' असे खंडपीठाने स्पष्ट केले. खंडपीठाने या प्रकरणात आपला निर्णय राखून ठेवला.

'अन्य केंद्रांवर जाणे अन्यायकारक' -
'स्क्रीन रीडर सॉफ्टवेअर'साठी किती वेळ लागेल, असा प्रश्न सर्वोच्च न्यायालयाने यूपीएससीच्या वकिलांना केला. त्यावर 'पुढील वर्षाच्या परीक्षांमध्ये विचारण होण्याची शक्यता आहे, असे उत्तर त्यांनी दिले. त्यानंतर 'हे सॉफ्टवेअर विशिष्ट परीक्षा केंद्रांपुरते कसे सीमित ठेवले जाऊ शकते ? दृष्टिबाधित उमेदवारांना परीक्षेसाठी इतर केंद्रांवर जावे लागले, तर ते अन्यायकारक ठरेल,' असे निरीक्षणही खंडपीठाने नोंदवले.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

VidyarthiMitra Career Guidance

Admission Guidance 2024: WhatsApp https://wa.me/917720025900

Get real-time alerts and all the news on your phone with the all-new VidyarthiMitra app. Download from Google Play

Aptitude Test | Career Counselling | Option From Filling | Admission Assistance | 

Call 77200 25900 or 77200 81400                   

11th Admissions (FYJC) & DTE Cut-off | Cutoffs 2024 |

We bring you the fastest and most relevant notifications on Bank, Railways, and Government Jobs. Stay Connected 
Join us on WhatsApp https://wa.me/917720025900

| Cutoffs & Opening Closing Ranks => CSAB 2024 | JoSSA 2024 | MHT-CET 2024 | MBA 2024 | Pharmacy 2024 | Polytechnic 2024

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 Get free Educational & jobs alerts on WhatsApp OR Telegram(https://t.me/VidyarthiMitra) Save this mobile number (77200 25900) on your phone as VidyarthiMitra.org and send a WhatsApp message (Your Name, City & Interest)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
'विद्यार्थी मित्र' जॉईन करा आणि मिळवा न्यूज, नोकरी, शासकीय व निमशासकीय नोकऱ्यांच्या जाहिराती व माहिती अगदी विनामूल्य ते ही आपल्या व्हॉटस्अॅपवर किंवा* *टेलेग्राम (https://t.me/VidyarthiMitra) 77200 25900 हा मोबाईल नं. सेव्ह करून आपले <नाव> <शहर> <नोकरी/शिक्षण> पाठवा.


Related News


UPSC New Rules
20th August 2025

Police Bharti 2025

UPSC New Rules
19th August 2025

UPSC EPFO Recruitment 2025

UPSC New Rules
18th August 2025

UPSC EPFO Recruitment 2025

UPSC New Rules
12th July 2025

MPSC Group C Result

UPSC New Rules
10th July 2025

UPSC CMS Admit card 2025:

UPSC New Rules
23rd June 2025

PRATIBHA Setu UPSC

UPSC New Rules
21st May 2025

UPSC Prelims Exam 2025

UPSC New Rules
20th May 2025

Gk Quiz in Marathi

UPSC New Rules
17th May 2025

MPSC Group B Exam Result

UPSC New Rules
21st April 2025

UPSC Final Result 2025

UPSC New Rules
17th April 2025

MPSC Prelims 2025

UPSC New Rules
16th April 2025

ICAI CA May admit card 2025

UPSC New Rules
6th March 2025

NDA/NA Exam 2025

UPSC New Rules
6th March 2025

UPSC CAPF ACs 2025

UPSC New Rules
3rd March 2025

RPF SI Cut Off 2025 Out

UPSC New Rules
28th February 2025

SSC CPO 2024 paper 2 exam city

UPSC New Rules
20th February 2025

UPSC CMS 2025

UPSC New Rules
19th February 2025

UPSC CSE 2025:

UPSC New Rules
10th February 2025

UPSC CSE 2025