पेपरचा ताण, मार्कांचं टेन्शन, अभ्यासक्रम पूर्ण करण्याची धडपड, शेवटच्या टप्प्यात करावं लागणारं सबमिशन आणि स्वतःसाठी आखलेली ध्येय, यासाठी विद्यार्थ्यांना काही तासांची बैठक मारावी लागते. किमान आठ ते दहा तासांची ही बैठक मेडिकल, इंजीनिअरिंग, कम्प्युटर्स आणि मास्टर्स करणाऱ्या तसंच स्पर्धा परीक्षा देणाऱ्या विद्यार्थ्यांच्या वजनवाढीसाठी कारणीभूत ठरते आहे.
परीक्षा झाल्यानंतर अचानक वजन वाढल्याचा विद्यार्थ्यांना साक्षात्कार होतो आणि आरोग्याबाबत जागरूक विद्यार्थी वजन कमी करण्यासाठी हालचाल करतात. कमी कालावधीत वाढलेल्या वजनाकडे दुर्लक्ष करणं म्हणजे स्थूलपणाकडे पहिलं पाऊल टाकण्यासारखं आहे, असं फिटनेस तज्ज्ञ सांगतात. परीक्षा तोंडावर असताना अभ्यासाला सलग बसण्याची अनेक विद्यार्थ्यांना सवय असते. वर्षभरात टर्म एक्झाम, सबमिशन्स, प्रॅक्टिकल्स यासाठी सलग अभ्यासाची तयारी करावी लागते. या किमान आठ ते दहा तासांच्या सलग बैठकीमुळे शारीरिक हालचाल कमी होते आणि याचा पचनक्रियेवर विपरित परिणाम होतो. हालचाल कमी झाल्यानं खाल्लेलं अन्न पचत नाही. त्यामुळे फॅट्स जमा होतात.
मानसिक ताणामुळे लागणाऱ्या भुकेला आहारशास्त्राच्या भाषेत ‘स्ट्रेस जनरेटेड फॉल्स हंगर’ असं म्हणतात. सतत लागणारी ही भूक ही शरीरामध्ये अनावश्यक फॅट्सला आयतंच आमंत्रण देते. या भुकेपोटी गोड पदार्थ खाण्याची तीव्र इच्छा होते. यामुळे वजनवाढीला आणखी प्रेरणा मिळत असल्याचं आहारशास्त्राच्या अभ्यासक डॉ. रूपाली पानसे यांनी ‘पुणे टाइम्स’ला सांगितलं.
‘परीक्षेदरम्यान वजन वाढल्याची तक्रार अनेक विद्यार्थी करतात. एकाच ठिकाणी सातत्यानं बसल्यानं अन्नपचन न होणं हे महत्त्वाचं कारण यामागं असलं, तरी निद्रानाशाकडेही दुर्लक्ष करून चालणार नाही. अनेक विद्यार्थ्यांना ताणामुळे निद्रानाशाचा आजार असतो. जे रात्री अभ्यासासाठी जागरण करतात, त्यांच्या शरीराचं जैविक घड्याळचक्र बिघडतं आणि आपसूकच वजन वाढतं. पौष्टिक पदार्थ खाण्याऐवजी काहीतरी चटपटीत खाल्लं जातं. हॉस्टेलमध्ये राहणाऱ्या मुलांवर ही वेळ अनेकदा येते,’ असंही पानसे यांनी नमूद केलं.
ताणाचा परिणाम हा अंतस्रावी ग्रंथींवरही होतो. विशेषतः थायरॉइड. परीक्षेदरम्यान विद्यार्थी मानसिक तणावाखाली असतात. यामुळे वजन वाढतं असं सहजासहजी कुणाच्या ध्यानातही येत नाही. अभ्यास आणि परीक्षेचा तात्पुरता नाही, तर कायमस्वरूपी ताण असल्यास हार्मोन्स बदलामुळे वजन वाढतं. मुलींच्या बाबतीत हे प्रमाण जास्त असल्यानं त्यांनी परीक्षेदरम्यान खाण्या-पिण्याची, योग्य झोपेची, आनंदी राहण्याची काळजी घेतली पाहिजे.
लक्ष असू द्या
व्यायामाला पर्याय नाही. व्यायामामुळे इंडॉर्फिन हार्मोन्सची निर्मिती होते आणि त्यामुळे मन प्रसन्न राहतं.
आठ ते दहा तासाच्या बैठकीत ब्रेक घेतला पाहिजे. यादरम्यान मान, पाय, पाठ, पावलं यांचा हलका व्यायाम करावा. अतिखाणं टाळा. ताणामुळे अतिभूक लागते.
सोडायुक्त शीतपेयं, चहा, कॉफीचं अति सेवन टाळा. फास्ट फूड नकोच. त्याऐवजी ताक, शहाळं, जलजीरा हे आरोग्यवर्धक पर्याय आहेत.
फळांवर भर द्या.
पहाटे उठून अभ्यास करण्याचा पर्याय निवडा.
BEST OF LUCK FOR EXAM
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
GET Free Educational Updates (Entrance Exam, Admissions, Jobs & many more...) Alerts on WhatsApp, Send message on 7720025900
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
'विद्यार्थी मित्र' जॉईन करा आणि मिळवा न्यूज, जॉब, माहिती अगदी विनामूल्य ते ही आपल्या व्हॉटस्अॅपवर. <नाव> <शहराचे नाव> <नोकरी>७७२०० २५९०० मेसेज व्हॉटस्अॅपवर पाठवा
https://goo.gl/YPjt94
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Lockdown and Mental Health of Students
Benefits of meditation To Students
लॉकडाउन आणि विद्यार्थ्यांचे मानसिक आरोग्य
विद्यार्थ्यांना ध्यान करण्याचे फायदे
CHANGING HABITS
Importance of Discipline in Students Life