महाराष्ट्र वनसेवा मुख्य परीक्षा पेपर दोनचे स्वरूप आणि त्यातील सामान्य विज्ञान घटकाच्या तयारीबाबत या लेखामध्ये चर्चा करण्यात येत आहे. वनसेवा मुख्य परीक्षा पेपर दोनमध्ये २०० गुणांसाठी १०० प्रश्न विचारण्यात येतात. हा पेपर वस्तुनिष्ठ बहुपर्यायी स्वरूपाचा आहे आणि यातील प्रश्न हे केवळ इंग्रजी भाषेतूनच विचारण्यात येतात. इतर परीक्षांप्रमाणे हा पेपर bilingual नाही. त्यामुळे या पेपरची प्रत्यक्ष तयारी ही इंग्रजी माध्यमातूनच करायची आहे, हे लक्षात घ्यावे.
वनसेवा मुख्य परीक्षा पेपर दोनमधील विज्ञान घटकाचा अभ्यासक्रम पुढीलप्रमाणे विहित केलेला आहे –
General Science (Physics, Chemistry, Botany, Zoology) या अभ्यासक्रमावर मागील वर्षांमध्ये विचारण्यात आलेल्या प्रश्नांच्या विश्लेषणाबाबत मागील लेखामध्ये चर्चा करण्यात आली आहे. या विश्लेषणातील मुद्दय़ांच्या आधारे अभ्यासाची नेमकी दिशा ठरविण्यास मदत होते. या घटकाची तयारी पुढीलप्रमाणे करणे व्यवहार्य ठरते.
या घटकावर दरवर्षी साधारणपणे १३ ते १५ प्रश्न विचारण्यात येतात. प्रश्नांमध्ये विचारलेले मुद्दे हे नेमकी माहिती असेल आणि मूलभूत संकल्पना व्यवस्थित समजल्या असतील तरच सोडविता येतील अशा प्रकारचे आहेत. त्यामुळे मूलभूत संकल्पना व वर्गीकरणातील नेमकी तथ्ये यांचा पक्का अभ्यास असणे आवश्यक आहे.
रसायनशास्त्रामध्ये महत्त्वाच्या संयुगांची रेणुसूत्रे, गुणधर्म, उपयोग यांवर भर दिलेला दिसून येतो मात्र तरीही पुढील मुद्दय़ांचा अभ्यास आवश्यक आहे – मूलद्रव्यांचे वर्गीकरण, आवर्तसारणी, महत्त्वाच्या मूलद्रव्यांची वैशिष्टय़े, उपयोग, अणूंची रचना, कार्बनी व अकार्बनी रसायनशास्त्र, कार्बनी संयुगांमधील बंधांचे स्वरूप, महत्त्वाचे सिद्धांत, महत्त्वाच्या कार्बनी व अकार्बनी संयुगांची रेणुसूत्रे, वैशिष्टय़े, उपयोग, महत्त्वाच्या अभिक्रिया इत्यादीसारख्या मूलभूत बाबींची व्यवस्थित उजळणी करायला हवी.
भौतिकशास्त्रातील महत्त्वाचे सिद्धांत, मूलभूत संकल्पना, बल, विद्युत इत्यादींवरील समीकरणे यांचा प्रश्नांमध्ये समावेश असल्याचे दिसते. या घटकावर साधे सोपे (Straight forward) प्रश्न विचारण्याचे प्रमाण कमी आहे, मात्र मूलभूत अभ्यास झाला असेल तर आत्मविश्वासाने हे प्रश्न सोडविता येतात. वस्तुमान, बल, दाब, गती, ऊर्जा, विद्युत, प्रकाश, चुंबकत्व या मुख्य घटकांचा अभ्यास महत्त्वाचे सिद्धांत, महत्त्वाची समीकरणे, संबंधित राशीचे एकक, गणना, वैशिष्टय़े, स्रोत, परिणाम, उपयोग अशा मुद्दय़ांच्या आधारे करायला हवा.
वनस्पतीशास्त्र आणि प्राणिशास्त्रातील काही मुद्दे हे अभ्यासक्रमातील मुद्दा क्रमांक २.४ आणि २.५ च्या तयारीमध्येही उपयोगी पडतात. त्यामुळे या घटकांचा एकत्रित अभ्यास केल्यास वेळही वाचेल आणि सलग अभ्यास केल्यामुळे समजून घेणे सोपे होईल.
वनस्पती व प्राणिशास्त्रातील वर्गीकरण, विविध वर्गातील वनस्पती / प्राण्यांची वैशिष्टय़े, वनस्पतींसाठीची पोषक द्रव्ये, त्यांचे रोग यावर प्रश्न विचारलेले आहेत. या घटकामध्ये बहुविधानी प्रश्नांचा समावेश करण्यात आला आहे.
वनस्पती आणि प्राण्यांच्या वर्ग, जाती, प्रजाती यांची वैशिष्टय़े तुलनात्मक तक्त्यांमध्ये नोट्स काढून अभ्यासणे व्यवहार्य ठरते.
वनस्पतींमध्ये पेशींची रचना, मुळे, खोड, पाने, फुले, फळे, परागीभवन यांमधील प्रकार, वैशिष्टय़े या सर्वावर होणारा भौगोलिक वैशिष्टय़ांचा परिणाम या मुद्दय़ांच्या आधारे अभ्यास करावा.
प्राण्यांमध्ये पेशींची रचना, शरीररचना, अवयव संस्था, अधिवास, अधिवासाप्रमाणे होणारे अनुकूलन (adaptation) या मुद्दय़ांच्या आधारे अभ्यास करावा.
वनसेवा परीक्षेसाठीची शैक्षणिक अर्हता पाहिल्यास विज्ञान शाखेतील विषय, अभियांत्रिकी आणि कृषी या क्षेत्रातील पदवी आवश्यक आहे. अन्य विषयातील पदवी असल्यास किमान उच्च माध्यमिक शालांत (बारावी) परीक्षा विज्ञान शाखेतून दिलेली असणे व पदवीमधील एक विषय गणित असणे आवश्यक आहे. त्यामुळे पेपर दोनची काठीण्य पातळी ही पदवीच्या दर्जाची आहे असे म्हटले असले तरी सामान्य विज्ञान या घटकासाठी ठउएफळ बारावीपर्यंतचा अभ्यासक्रम व्यवस्थित अभ्यासल्यास या घटकाची समाधानकारक तयारी होऊ शकते.
बारावी अथवा पदवीपर्यंत केलेला अभ्यास हा पारंपरिक प्रश्नांची उत्तरे लिहिण्याच्या दृष्टिकोनातून केलेला असतो. वस्तुनिष्ठ प्रश्नांसाठी नेमका मुद्दा माहीत असणे आवश्यक असते. त्या दृष्टीने व्यावसायिक अभ्यासक्रमांमध्ये प्रवेशासाठी घेण्यात येणाऱ्या परीक्षा या स्पर्धा परीक्षांच्या पॅटर्नशी तोंडओळख करून देतात. मात्र पदवी मिळाल्यावर असा नेमका अभ्यास आणि उजळणी करण्याची सवय पुन्हा लावून घ्यायला हवी हे लक्षात घ्यावे.
Aptitude Test | Career Counselling | Option From Filling | Admission Assistance |
Call 77200 25900 or 77200 81400
11th Admissions (FYJC) & DTE Cut-off http://www.vidyarthimitra.org/rank_predictor
For all latest Govt Jobs 2019, Railway Jobs, Bank Jobs and SSC Jobs log on to https://goo.gl/YPjt94 We bring you fastest and relevant notifications on Bank, Railways and Govt Jobs. Stay Connected
http://fyjc.vidyarthimitra.org
| Govt. & Private Jobs, Internships, Campus Drive, Off-campus & many more |
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Get free Educational & jobs alert on WhatsApp OR Telegram(https://t.me/VidyarthiMitra) Save this mobile number (77200 25900) on your phone as VidyarthiMitra.org and send WHATSAPP message (Your Name, City & Interest)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
'विद्यार्थी मित्र' जॉईन करा आणि मिळवा न्यूज, नोकरी, शासकीय व निमशासकीय नोकऱ्यांच्या जाहिराती व माहिती अगदी विनामूल्य ते ही आपल्या व्हॉटस्अॅपवर किंवा* *टेलेग्राम (https://t.me/VidyarthiMitra) हा मोबाईल नं. सेव्ह करून आपले <नाव> <शहराचे नाव> <नोकरी> ७७२०० २५९०० मेसेज पाठवा
------------------------------------------------------------------------------
MPSC Group C Result
UPSC CMS Admit card 2025:
ICMAI CMA Result 2025 Declared
ICAI CA Final May 2025 Results Expected Soon
MPSC Exam: 'एमपीएससी'चा मोठा निर्णय!
.jpeg)
PRATIBHA Setu UPSC
.jpeg)
Indian Navy Agniveer 2025 Result Released
.jpeg)
Indian Army Nursing Assistant Admit Card 2025
1.jpeg)
UPSC ESE Prelims Result 2025 Released
Indian Army Agniveer GD Admit Card 2025
SSC Constable GD Result 2025 (Out)
.jpeg)
UPSC CSE Mains 2025 registration begins
.jpeg)
SSC GD Constable Result 2025 Expected Date
SSC GD Constable Result 2025 Soon At ssc.gov.in
UPSC CSE Prelims Result 2025 Declared At upsc.gov.in
.jpeg)
CSIR JSA - JST Answer Key 2025 Released
2.jpeg)
UPSC Prelims Exam 2025
.jpeg)
Gk Quiz in Marathi
4.jpeg)
UPSC Indian Forest Service 2024 Results Declared
1.jpeg)
'एमपीएससी'च्या गट ब परीक्षेचा निकाल लागला
.jpeg)
MPSC Group B Exam Result
3.jpeg)
UPSC 2026 Calendar OUT: Check Full List Of Exam Date
2.jpeg)
UPSC Prelims Admit Card 2025
1.jpeg)
UPSC Mains: Question Papers of the Previous Years
.jpeg)
SSC Revised Exam Calendar 2025 Released
.jpeg)
UPSC Prelims 2025 Postpone
4.jpeg)
Top Government Jobs May 2025
2.jpeg)
CUET PG 2025 Answer Key Released For 157 Subjects
13.jpeg)
UPSC NDA 1 Result 2025 Date And Time:
10.jpeg)
SSC GD Constable Result 2025 Expected Soon At ssc.nic.in
14.png)
UPSC Final Result 2024 Toppers List
9.jpeg)
Important updates Staff Selection Commission
10.jpeg)
UPSC Final Result 2025
5.jpeg)
MPSC Prelims 2025
9.jpeg)
ICAI CA May admit card 2025
5.jpeg)
SSC GD Result 2025 Out Soon
UPSC NDA Admit Card 2025 Release Soon
6.jpeg)
IBPS Clerk Mains Result 2025 Released Today
7.jpeg)
UPSC IES/ISS 2025 rejected candidates' list released
1.png)
Registration for UPSC CMS 2025
7.jpg)
UPSC Civil Services Prelims Exam 2025
NDA/NA Exam 2025
UPSC CAPF 2025 recruitment:
2.jpg)
UPSC CAPF ACs 2025
RPF SI Cut Off 2025 Out
.jpg)
SSC CPO 2024 paper 2 exam city
11.png)
UPSC Civil Services Prelims 2025
6.jpg)
UPSC Civil Services prelims 2025
7.jpg)
भूगोल – उर्वरित मुद्द्यांची तयारी, राज्य सेवा मुख्य परीक्षा
UPSC CMS 2025
.jpg)
UPSC CSE 2025:
.jpg)
UPSC CSE 2025 extended application
1.jpg)
एमपीएससी मंत्र : राज्यसेवा मुख्य परीक्षा;
1.jpg)
UPSC Introduces Changes In Online Application System
1.jpg)
UPSC Indian Economic And Statistical Service Exams 2025
3.jpg)
UPSC introduces changes in online application process
4.jpg)
UPSC CSE 2025
UPSC CDS I Result 2024: Marks of recommended candidates out
UPSC CSE 2024: UPSC Personality Test Date Revised
1.jpg)
UPSC LDCE Admit Card 2024 Released
5.jpg)
MPPSC SSE 2023 Mains Result Released At mppsc.mp.gov.in
4.jpg)
UPSC NDA Registration 2025 Last Date Today
4.jpg)
UPSC CSE 2024: UPSC Civil Services
2.png)
MPSC Exam: 'एमपीएससी'च्या गट-ब, गट-क पदभरतीसाठी कार्यपद्धती निश्चित
17.jpg)
UPSC IES, ISS 2024 Final Results Announced
5.jpg)
UPSC CSE 2024 Result
7.jpg)
UPSC NDA, CDS 1 2025 Exam Begins On April 13;
4.jpg)
UPSC CSE Mains Result 2024
6.jpg)
UPSC Exam 2025: 'यूपीएससी'चे सुधारित वेळापत्रक जाहीर
12.png)
SSC Exam Calendar 2025 For Upcoming Recruitments Out;
9.jpg)
SSC GD Final Result 2024 Date And Time
Indian Bank LBO Officer Result 2024 Out
SSC CHSL Tier II Answer Key 2024: Last Chance To Raise Objections
RPF SI Admit Card 2024 Likely To Be Released Today
RRB RPF Exam Date 2024
13.jpg)
UPSC ESE Final Result 2024 Released
ICSI CSEET November Result 2024
युवकांसाठी सरकारी नोकरी मिळवण्याची मोठी संधी; आयडीबीआय बँकेत भरती
IBPS RRB PO Mains 2024 Scorecard Released
Indian Navy INCET 01/2024 New Exam Date Announced
UP Police Constable Result 2024
UPPSC PCS, RO, ARO Exam Dates Released
RRB JE 2024 Application Status Link Active
Students of 8th to 12th Std. & Under Graduates
Aptitude Test | Expert Counselling | Discover Career
Enquiry : info@vidyarthimitra.org
For Mock Exams MHT-CET, JEE, NEET
More->
WhatsApp AlertsIndia's Leading Educational Web Portal now available on Google play store Click to Download
5.jpeg)
2.jpeg)
.jpeg)
1.jpeg)
1.jpeg)
1.jpeg)
6.jpeg)
1.jpeg)
6.jpeg)
7.jpeg)
