मूलभूत अभ्यासक्रमाबरोबरच पूरक कौशल्यांवर आधारित करिअर मॅपिंग तसेच व्यावसायिक आणि उद्योजकीय कौशल्यांवर आधारित करिअर मॅपिंग या दोन स्वतंत्र रचना आहेत.
तंत्रज्ञान कौशल्य आणि माहिती तंत्रज्ञान कौशल्य यांचा मूलभूत अभ्यासक्रमाशी रोजगार क्षमतेच्या दृष्टीने असणारा उपयोग हा करिअर मॅपिंगमध्ये सर्वाधिक महत्त्वाचा घटक आहे.
दहावी-बारावीच्या टप्प्यावर अभ्यासक्रमाची निवड करताना तो पूर्ण केल्यानंतर सर्वाधिक प्रकारचे पर्याय उपलब्ध असतील अशा पद्धतीने अभ्यासक्रम शाखेची निवड करणे महत्त्वाचे आहे. स्पर्धेच्या युगात अनेक पर्यायांचा अभ्यासक्रम हा पुढील शैक्षणिक वाटचालीसाठी उपयुक्त ठरतो आहे.
बदलत्या काळानुसार चौथी औद्योगिक क्रांती आणि येणाऱ्या पाचव्या औद्योगिक क्रांतीच्या कौशल्यांचा उपयोग हा आपण निवडलेल्या मूलभूत अभ्यासक्रमांशी निगडित असणे हा विचार उज्ज्वल भवितव्यासाठी गरजेचा आहे. आपल्या मूलभूत संगणकीय ज्ञानाला कौशल्यांची जोड देताना ‘इंटरनेट ऑफ थिंग्ज’,‘अॅग्युमेंटेड रिअॅलिटी’,‘थ्रीडी प्रिंटिंग’, ‘पर्सनल क्लाऊड कॉम्प्युटिंग’,‘ॲन्ड्रॉइड-विंडोज ॲप डेव्हलपमेंट’, ‘डेटा सायन्स’, ‘डेटा अ‌ॅनालायटिक्स’ आदी अद्ययावत कौशल्यांच्या अभ्यासक्रमांची निवड करणे म्हणजेच करिअर मॅपिंग होय.
चाकोरीबाहेरचे अभ्यासक्रम
विज्ञान, कला, वाणिज्य या शाखांमधील अकरावी, बारावी बरोबरच बायफोकल, किमान कौशल्यावर आधारित अभ्यासक्रम, औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेतील अभ्यासक्रम, अल्प मुदतीचे व्यावसायिक अभ्यासक्रम तसेच तंत्रशिक्षण प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम अशा अनेक अभ्यासक्रमातील संधी उपलब्ध आहेत. चाकोरी बाहेरील अनेक अभ्यासक्रम निवडीमध्ये मूलभूत अभ्यासक्रमांची जोड महत्त्वाची आहे. आजचे युग अनेक क्षेत्रांमध्ये ‘स्पेशलायझेशन’चे असल्याने निवड केलेल्या शाखांमधील उपशाखांच्या विस्ताराची माहिती योग्यवेळी घ्यायला हवी. अभ्यासक्रम निवडीबरोबरच प्रवेश प्रक्रियेची तांत्रिक माहितीसुद्धा महत्त्वाची आहे. अनेक अभ्यासक्रमांचे प्रवेश ऑनलाइन प्रक्रियेद्वारे तसेच ‘एकत्रित पद्धतीने’ होत असल्याने याची सर्वंकष माहिती निर्णय प्रक्रियेत गरजेची आहे. कृषीक्षेत्रातील डेअरी मॅनेजमेंट, ॲनिमल हजबंडरी, फार्म मॅनेजमेंट, क्रॉप सायन्स आदी प्रमाणपत्र आणि पदविका तसेच अन्य अभ्यासक्रमांची माहिती महाराष्ट्रातील अनेक कृषी विद्यापीठांच्या वेबसाइटवर उपलब्ध आहे.
उपलब्ध संधी
कौशल्यावर आधारित करिअर मॅपिंगची प्रक्रिया ही काळानुरूप सातत्याने बदलत आहे. त्यामुळेच अद्ययावत तंत्रज्ञान कौशल्य, मूलभूत ज्ञान, पूरक कौशल्याची जोड आणि बदलणाऱ्या व्यावसायिक उपलब्धतेच्या संधी यांचा एकत्रित विचार करिअर मॅपिंगच्या दृष्टीने आत्यंतिक महत्त्वाचा आहे. क्लिनिकल न्यूट्रिशन, उच्च तंत्रज्ञान शेतीशास्त्र, कॉम्प्युटर इंजिनिअरिंगमधील क्लाऊड टेक्नॉलॉजी, बायोइंन्फरमेटिक्स, डिजिटल मार्केटिंग, हॉस्पिटॅलिटी, उपवैद्यकिय शाखा, मूलभूत विज्ञान, फूड सायन्स, फार्मसी, दंतवैद्यक, नर्सिंग, वैद्यकीय प्रयोगशाळा शास्त्र, फिजिओथेरपी, मेडिकल इमेजिंग टेक्नॉलॉजी, डायलिसिस तंत्रज्ञान, रेडिओलॉजी आदी शाखा भविष्यातील उज्ज्वल क्षेत्रे म्हणून गणली जात आहेत. अभ्यासक्रम आणि त्यानुसार रोजगाराची परिमाणेही वेगवेगळी होऊ लागली आहेत. त्यामुळेच पूरक कौशल्य निवडीचे मोठे आव्हान युवकांपुढे आहे त्यामुळेच करिअर मॅपिंगला अनन्यसाधारण महत्त्व आले आहे.
अनेक कौशल्यांवर आधारित आंतरशाखीय अभ्यासक्रम (इंटर डिसिप्लिनरी कोर्सेस), परिवर्तनीय अभ्यासक्रम (ट्रान्सडीसीप्लीनरी कोर्सेस) तसेच बहुविध कौशल्यांचे अभ्यासक्रम (मल्टी डिसिप्लिनरी कोर्सेस) या बाबतची सर्व माहिती विद्यार्थी पालकांनी घेऊन योग्य निवड करणे ही आजच्या काळाची महत्त्वाची गरज आहे कारण याच बदलांवर काल, आज आणि उद्याचे करिअर मॅपिंग मोठ्या प्रमाणात परिवर्तनीय राहणार आहे. या शैक्षणिक परिवर्तनाचा वेग हा विद्यार्थ्यांच्या भावी काळात अनेक स्पर्धा निर्माण करणार आहे.
करिअर मॅपिंगमध्ये दहावी-बारावीच्या स्तरावर कौशल्यांची निवड करताना करिअर विषयक कल आणि छंद विषय कल यांचे आकलन अभ्यासक्रमाच्या निवडीसाठी विशेष आहे. विविध कसोट्यांद्वारे निश्चित होणारा करिअर विषयक कल आणि विविध विषयात विद्यार्थ्याने मिळविलेले मार्ग यांचे तुलनात्मक विश्लेषण हे विद्यार्थ्याच्या पुढील अभ्यासक्रम निवडीसाठी योग्य ठरते आहे त्यामुळेच करिअर मॅपिंगपूर्वी कल निश्चिती होणे गरजेचे आहे.
स्थानिक स्तरावर आवश्यक असणारी रोजगार क्षमता आणि कौशल्ये ही आंतरराष्ट्रीय परिमाणांपेक्षा पूर्णतः वेगळी असल्याने नोकरीचे कार्यक्षेत्र निवडताना तसेच उपलब्ध संधींचा विचार करताना, कौशल्य निवड ही करिअर मॅपिंगसाठी महत्त्वाची ठरते. ग्रामीण भागातील व्यावसायांसाठीची कौशल्य निकड ही पूर्णता: वेगळी आहे त्यामुळेच कौशल्य निवडीची प्रक्रिया ही करिअर मॅपिंगसाठी महत्त्वाची आहे.
लेखक- डॉ. दीपक ताटपुजे
----------------------------------------------------------------------------------------------------
1.jpg)
Admission Guidance 2021: WhatsApp https://wa.me/917720025900
Get real-time alerts and all the news on your phone with the all-new VidyarthiMitra app. Download from Google Play
Aptitude Test | Career Counselling | Option From Filling | Admission Assistance |
Call 77200 25900 or 77200 81400
11th Admissions (FYJC) & DTE Cut-off | Cutoffs 2021 |
We bring you the fastest and relevant notifications on Bank, Railways, and Govt Jobs. Stay Connected
Join us on WhatsApp https://wa.me/917720025900
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Get free Educational & jobs alert on WhatsApp OR Telegram(https://t.me/VidyarthiMitra) Save this mobile number (77200 25900) on your phone as VidyarthiMitra.org and send WHATSAPP message (Your Name, City & Interest)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
'विद्यार्थी मित्र' जॉईन करा आणि मिळवा न्यूज, नोकरी, शासकीय व निमशासकीय नोकऱ्यांच्या जाहिराती व माहिती अगदी विनामूल्य ते ही आपल्या व्हॉटस्अॅपवर किंवा* *टेलेग्राम (https://t.me/VidyarthiMitra) हा मोबाईल नं. सेव्ह करून आपले <नाव> <शहराचे नाव> <नोकरी> ७७२०० २५९०० मेसेज पाठवा.
‘बीबीए/बीसीए’ला ‘सीईटी’ का?
Career Opportunities in Physiotherapy
UPSC Exam Preparation Tips
दातांचे डॉक्टर व्हायचंय?
Career In Fashion Designing
एनसीसी उमेदवारांना भारतीय सैन्यात थेट अधिकारी होण्याची संधी
‘डिझाइन’मध्ये करिअर करायचंय?
12.jpg)
माझी स्पर्धा परीक्षा: ‘प्लॅन बी’ वेळेत निश्चित करा
2.jpg)
AI Trends 2024
वर्क फ्रॉम होम करायचे आहे? मग, ‘हे’ करिअर ऑप्शन आहेत बेस्ट
4.jpg)
These are the top 5 Indian cities with highest employer intent
How To Prepare For NEET UG Along With Class 12 Board Exam
MPPSC Result 2019 Out
Skill Development Courses 2024
UPSC Free Coaching
Career Tips
एनआयटी एमसीए कॉमन प्रवेश परीक्षा
5.jpg)
नवीन शैक्षणिक धोरणातही ‘एआय’चा समावेश!
स्पर्धेत धावण्यापूर्वी
9.jpg)
जाहिरात क्षेत्रात करिअर करायचे आहे? मग, ‘हे’ कोर्सेस तुम्ही करायलाच हवेत
Career Tips
6.jpg)
एमपीएससीची तयारी
8.jpg)
डिजिटल मार्केटिंग - काळाची गरज
Career Options for Arts Stream
करिअर घडविताना : आर्किटेक्चरसाठी प्रवेश प्रक्रिया
नोकरीची संधी
1.jpeg)
स्पर्धेत धावण्यापूर्वी:कौशल्ये शिकणे गरजेचे
तुम्हाला Apple मध्ये जॉब कसा मिळू शकतो?
Career In Railways
करिअरमध्ये अपयशाची चिंता न करता शिकत राहणे महत्वाचे
.png)
UPSC-MPSC : समुद्राची पातळी वाढणे म्हणजे काय
कॉर्पोरेट कम्युनिकेटर बनायचंय? जाणून घ्या या क्षेत्रातील संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: जॉइंट एन्ट्रन्स स्क्रीनिंग टेस्ट
.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: इंग्रजी अभ्यासानंतरच्या करिअरच्या वाटा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: पाठांतराच्या 'या' सोप्या टिप्स नक्की वाचा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: विदेशात शिक्षणाची संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: अकरावी ऑनलाईन प्रवेशासाठी आज अखेरची संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: फूटवेअर डिझायनिंगमध्ये उत्तम करिअर संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नऊ रंग करिअरचे
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: स्पर्धा जिंकण्यासाठी ‘एआय’ आधारित मार्केटिंग
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: खगोल भौतिकी प्रवेश परीक्षा
1.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: आवडीचे क्षेत्र निवडताना
Career Guidance 2023: Important tips for UPSC Interview round
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नोकरीसाठीच स्पर्धा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: करिअरची निवड करताना
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: इव्हेंट मॅनेंजमेंटमधील करिअर संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ध्यानधारणा आणि अभ्यास
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: उच्च शिक्षण आणि मानसिक स्वास्थ्य
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: आवडीचे करिअर क्षेत्र
1.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: जॉईंट अ‍ॅडमिशन टेस्ट फॉर मास्टर
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: एनडीएच्या परीक्षेची तयारी कशी करावी?
3.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सामाजिक मानसशास्त्र वृत्ती
.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: चॅटजीपीटी/एआय/डिकोडिंग/कोडिंग
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: विपश्‍यना आणि जीवन
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: कॉमन लॉ ॲडमिशन टेस्ट
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: एक्साइज इन्स्पेक्टर
.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ‘स्टेम’ क्षेत्रातील मुलींचे शिक्षण आणि प्रतिनिधित्व
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: तुम्हाला प्रश्न पडतात का?
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: कौशल्याधिष्ठित जगाचा ‘स्किल्ड’ पासवर्ड
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: संवादाचं कौशल्य
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: गुगल कंपनीमध्ये इंटर्नशिप आणि नोकरीची सुवर्णसंधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: हिंदी भाषेमधील करिअरचे पर्याय
महाराष्ट्र अभियांत्रिकी शिक्षक सेवा गट-अ’ पदांची भरती २०२३
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सांस्कृतिक उपक्रमावरील सहअभ्यासक्रम
SSC CGL Result 2023: CGL Tier 1 declared
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सर्वोच्च व्यावसायिक करिअर!
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ग्रॅज्युएट अॅप्टिट्यूड टेस्ट इन इंजिनिअरिंग
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: कम्फर्ट झोनमधून बाहेर पडा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सकारात्मक बदलांच्या पाऊलखुणा
वाटा करिअरच्या २०२३: इंजिनिअरिंग प्रवेश परीक्षा
.jpg)
वाटा करिअरच्या २०२३: बी.टेक मध्ये सर्वाधिक प्लेसमेंट असलेले ट्रेड जाणून घ्या
वाटा करिअरच्या २०२३: पेंट टेक्नॉलॉजीमध्ये करिअर संधी
वाटा करिअरच्या २०२३: डिझास्टर मॅनेजमेंट क्षेत्रात करिअर संधी
वाटा करिअरच्या २०२३: संगणकासह संलग्न शाखांकडेच कल
2.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: विद्यार्थ्यांच्या शिकण्यातील अडथळे
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: परदेशी शिक्षणासाठी चेवनिंग शिष्यवृत्ती
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: बाह्य व्यक्तिमत्त्व
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नर्सिंग वैद्यकीय क्षेत्रातील उत्तम करिअर
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ग्रॅज्युएट अॅप्टिट्यूड टेस्ट इन इंजिनिअरिंग
वाटा करिअरच्या २०२३: फॅशन इंडस्ट्रीमध्ये नोकरीच्या चांगल्या संधी
वाटा करिअरच्या २०२३: नोकरीच्या चांगल्या संधीसाठी प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम
Indian Coast Guard Recruitment 2023
वाटा करिअरच्या २०२३: मुक्त, दूरस्थ आणि ऑनलाइन पद्धतीचे शिक्षण
ISRO IPRC Admit Card out for CBT 2023
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: फॅशन डिझायनिंग क्षेत्रातील करिअरच्या संधी
Students of 8th to 12th Std. & Under Graduates
Aptitude Test | Expert Counselling | Discover Career
Enquiry : info@vidyarthimitra.org
For Mock Exams MHT-CET, JEE, NEET
More->
WhatsApp AlertsIndia's Leading Educational Web Portal now available on Google play store Click to Download
.jpg)
2.jpg)
8.jpg)
.png)
