सध्याच्या संगणक, माहिती तंत्रज्ञान व माहिती दळणवळण तंत्रज्ञानाच्या युगात संगणकाचे ज्ञान आवश्यक आहे.
आपला पाल्य घरातील संगणक व मोबाईल सहजगत्या हाताळतो, त्यावरील विविध गेम्स, अप्लिकेशन्सचा वापर करतो म्हणजे तो भविष्यात निश्चितच संगणक क्षेत्रात चांगले करिअर करेल व त्या पाल्याचा या क्षेत्राकडे जाण्याचा कल आहे, असे आराखडे बांधले जातात. संगणक व संगणकावरील विविध प्रणाली वापरणे किंवा हाताळणे याचा अर्थ संगणक क्षेत्रात उत्तम करिअर करता येईल असा होत नाही हे लक्षात घेणे गरजेचे आहे. संगणक, माहितीतंत्रज्ञान व माहिती दळणवळण तंत्रज्ञानाच्या युगात संगणक वापरण्याचे व हाताळण्याचे ज्ञान सर्वांनी घेणे हे क्रमप्राप्त झाले आहे. दहावीनंतर संगणक क्षेत्रात कल असणाऱ्या पाल्यांपुढे कोणते पर्याय असू शकतात ते आपण थोडक्यात जाणून घेऊ.
दहावीनंतर डिप्लोमा इन कॉम्प्युटर इंजिनिअरिंग किंवा डिप्लोमा इन इन्फॉर्मेशन टेक्नॉलॉजी या दोन अभ्यासक्रमांचा पर्याय विद्यार्थ्यांसमोर असतो. हा अभ्यासक्रम तीन वर्षाचा असतो व त्याचे प्रवेश केंद्रीय पद्धतीने ‘डिपार्टमेंट ऑफ टेक्निकल एज्युकेशन’मार्फत केले जातात. अनेक पालक विद्यार्थ्यांना दहावीला जास्त गुण मिळाल्यास तसेच इतरांच्या अनुभवावरून अकरावी-बारावी (सायन्स) जेईई/एमएच-सीईटी प्रवेश परीक्षा त्यातील संभाव्य धोके लक्षात घेऊन दहावीच्या परीक्षेत मिळालेल्या गुणांवर डिप्लोमा, इंजिनिअरिंगचा पर्याय निवडतात. डिप्लोमानंतर मात्र बीई अभ्यासक्रमाच्या द्वितीय वर्षात प्रवेश मिळतो. त्यासाठी डिप्लोमा अभ्यासक्रमास ७० टक्क्यांहून अधिक गुण असल्यास चांगल्या महाविद्यालयाचा पर्याय मिळतो. तुलनेने द्वितीय वर्षाच्या जागा अभियांत्रिकी महाविद्यालयात कमी उपलब्ध असतात व त्या महाविद्यालयाच्या प्रथम वर्षाचा निकालांवरून ठरतात. त्यामुळे काही वेळेस डिप्लोमाला चांगले गुण मिळूनही पसंतीचे/आवडीचे महाविद्यालय मिळणे अवघड जाते. अशा प्रसंगी काही विद्यार्थी बी.ई.च्या दुसऱ्या वर्षात प्रवेश न घेता प्रथम वर्षाच्या पर्यायाचा विचार करतात. त्यामध्ये त्यांचे एक वर्ष वाया जाते वा जास्तीचे लागते. डिप्लोमानंतर बी.एस्सी. कॉम्प्युटर, ''बीसीए''चा पर्याय देखील पदवीधर होण्याच्या दृष्टीने उपलब्ध असतात.
दहावीनंतर परंपरागत अकरावी, बारावी करण्याचा पर्याय निवडल्यास विज्ञान शाखेअंतर्गत कॉम्प्युटर किंवा इन्फॉर्मेशन टेक्नॉलॉजी द्विलक्षी अभ्यासक्रमाचे पर्याय असतात. वाणिज्य शाखे अंतर्गत इन्फॉर्मेशन टेक्नॉलॉजी हा एक विषय निवडता येतो. बारावी विज्ञान शाखेतील संगणक, इलेक्ट्रॉनिक शास्त्र हे पर्याय विषय निवडल्यास बारावी नंतर डिप्लोमा, डिग्रीच्या द्वितीय वर्षात थेट प्रवेश घेता येतो. अकरावी व बारावी करत असताना वरील पर्याय निवडल्यास वैद्यकीय क्षेत्राशी संबंधित सर्व पर्याय बंद होतात.
संगणक क्षेत्रात करिअर करताना अकरावी व बारावी विज्ञान शाखेतूनच करावे असे नाही. बारावी विज्ञान, वाणिज्य व कला यानंतरचे पर्याय आपण जाणून घेऊ.
बारावी विज्ञान शाखेअंतर्गत पूर्ण केलेल्या विद्यार्थ्यांना संगणक क्षेत्राशी संबंधित बी.ई (कॉम्प्युटर इंजिनिअरिंग), बी.ई (इन्फॉर्मेशन टेक्नॉलॉजी), बीएस्सी (कॉम्प्युटर सायन्स), बी. एस्सी (ॲनिमेशन), बीसीए (सायन्स) या अभ्यासक्रमांचे पर्याय असतात. संगणकशास्त्र व गणित या दोन्ही विषयांचा अतिशय जवळचा संबंध असतो. पाल्यांचा कल लक्षात घेऊन वरीलपैकी अभ्यासक्रम निवडणे योग्य ठरते. बी.एस्सी. (ॲनिमेशन) या अभ्यासक्रमातून जाहिरात, मोबाईल गेम्स, मोबाईल ॲप्स, ई-लर्निंग, ग्राफिकल डिझाईन या क्षेत्रामध्ये चांगल्या संधी उपलब्ध आहेत. चित्रकलेची आवड असलेल्या विद्यार्थ्यांना हा चांगला पर्याय उपलब्ध असू शकतो. वरील सर्व अभ्यासक्रम हे पुणे विभागाचा विचार करता सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठाशी संलग्नित असलेल्या महाविद्यालयांमध्ये उपलब्ध असतात. आपल्यात असलेले कौशल्यगुण, क्षेत्रातील ज्ञान या गोष्टी नोकरीच्या दृष्टीने महत्त्वाच्या ठरतात. बारावी वाणिज्य व कला या शाखेअंतर्गत पूर्ण केल्यानंतर बीबीए या अभ्यासक्रमाचा पर्याय विद्यार्थ्यांसमोर खुला असतो.
संगणक क्षेत्राशी संबंधित बी. ई. (कॉम्प्युटर/आयटी) हे पदवी अभ्यासक्रम पूर्ण केल्यानंतर एम.ई., एम.एस., एम.एस्सी. (कॉम्प्युटर सायन्स), एम.सी.ए, एम.बी.ए (सिस्टिम) हे पदव्युत्तर अभ्यासक्रमांचे पर्याय उपलब्ध असतात. बी.एस्सी. (कॉम्प्युटर सायन्स), बी.एस्सी. (ॲनिमेशन), बीसीए (सायन्स) हे पदवी अभ्यासक्रम पूर्ण केल्यानंतर एमएस्सी (कॉम्प्युटर सायन्स), एमसीए (इंजिनिअरिंग, मार्केटिंग), एम.बी.ए. (सिस्टिम), एम.एस्सी. (ॲनिमेशन) हे पर्याय विद्यार्थ्यांसमोर उपलब्ध असतात. पदव्युत्तर अभ्यासक्रम पूर्ण केल्यानंतर संशोधनाची आवड असणाऱ्या विद्यार्थ्यांना पीएच.डी. पूर्ण करून संशोधनाच्या संधीदेखील मोठ्या प्रमाणात उपलब्ध आहेत.
विविध क्षेत्रांतील संगणकीकरण, भ्रमणध्वनीमुळे झालेली क्रांती, जागतिकीकरणामुळे झालेले बदल, कालानुरूप बदल, ग्राहकांच्या वाढत्या अपेक्षा, समाजातील आव्हाने, व सेवा क्षेत्रात तसेच यासंबंधीच्या गरजेप्रमाणे लागणाऱ्या संगणक प्रणाली विकसित करणे व त्याचे व्यवस्थापन क्षेत्रात तसेच यासंबंधीच्या गरजेप्रमाणे लागणाऱ्या संगणक प्रणाली विकसित करणे व त्याचे व्यवस्थापन करण्याच्या दृष्टीने मोठ्या प्रमाणावर कुशल मनुष्यबळाची नितांत गरज आहे व दिवसेंदिवस ती वाढतच जाणार आहे.
लेखक - प्रा. श्यामकांत देशमुख
(मॉडर्न महाविद्यालयाचे उपप्राचार्य आहेत)
----------------------------------------------------------------------------------------------------
1.jpg)
Admission Guidance 2021: WhatsApp https://wa.me/917720025900
Get real-time alerts and all the news on your phone with the all-new VidyarthiMitra app. Download from Google Play
Aptitude Test | Career Counselling | Option From Filling | Admission Assistance |
Call 77200 25900 or 77200 81400
11th Admissions (FYJC) & DTE Cut-off | Cutoffs 2021 |
We bring you the fastest and relevant notifications on Bank, Railways, and Govt Jobs. Stay Connected
Join us on WhatsApp https://wa.me/917720025900
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Get free Educational & jobs alert on WhatsApp OR Telegram(https://t.me/VidyarthiMitra) Save this mobile number (77200 25900) on your phone as VidyarthiMitra.org and send WHATSAPP message (Your Name, City & Interest)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
'विद्यार्थी मित्र' जॉईन करा आणि मिळवा न्यूज, नोकरी, शासकीय व निमशासकीय नोकऱ्यांच्या जाहिराती व माहिती अगदी विनामूल्य ते ही आपल्या व्हॉटस्अॅपवर किंवा* *टेलेग्राम (https://t.me/VidyarthiMitra) हा मोबाईल नं. सेव्ह करून आपले <नाव> <शहराचे नाव> <नोकरी> ७७२०० २५९०० मेसेज पाठवा.
‘बीबीए/बीसीए’ला ‘सीईटी’ का?
Career Opportunities in Physiotherapy
UPSC Exam Preparation Tips
दातांचे डॉक्टर व्हायचंय?
Career In Fashion Designing
एनसीसी उमेदवारांना भारतीय सैन्यात थेट अधिकारी होण्याची संधी
‘डिझाइन’मध्ये करिअर करायचंय?
12.jpg)
माझी स्पर्धा परीक्षा: ‘प्लॅन बी’ वेळेत निश्चित करा
2.jpg)
AI Trends 2024
वर्क फ्रॉम होम करायचे आहे? मग, ‘हे’ करिअर ऑप्शन आहेत बेस्ट
4.jpg)
These are the top 5 Indian cities with highest employer intent
How To Prepare For NEET UG Along With Class 12 Board Exam
MPPSC Result 2019 Out
Skill Development Courses 2024
UPSC Free Coaching
Career Tips
एनआयटी एमसीए कॉमन प्रवेश परीक्षा
5.jpg)
नवीन शैक्षणिक धोरणातही ‘एआय’चा समावेश!
स्पर्धेत धावण्यापूर्वी
9.jpg)
जाहिरात क्षेत्रात करिअर करायचे आहे? मग, ‘हे’ कोर्सेस तुम्ही करायलाच हवेत
Career Tips
6.jpg)
एमपीएससीची तयारी
8.jpg)
डिजिटल मार्केटिंग - काळाची गरज
Career Options for Arts Stream
करिअर घडविताना : आर्किटेक्चरसाठी प्रवेश प्रक्रिया
नोकरीची संधी
1.jpeg)
स्पर्धेत धावण्यापूर्वी:कौशल्ये शिकणे गरजेचे
तुम्हाला Apple मध्ये जॉब कसा मिळू शकतो?
Career In Railways
करिअरमध्ये अपयशाची चिंता न करता शिकत राहणे महत्वाचे
.png)
UPSC-MPSC : समुद्राची पातळी वाढणे म्हणजे काय
कॉर्पोरेट कम्युनिकेटर बनायचंय? जाणून घ्या या क्षेत्रातील संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: जॉइंट एन्ट्रन्स स्क्रीनिंग टेस्ट
.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: इंग्रजी अभ्यासानंतरच्या करिअरच्या वाटा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: पाठांतराच्या 'या' सोप्या टिप्स नक्की वाचा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: विदेशात शिक्षणाची संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: अकरावी ऑनलाईन प्रवेशासाठी आज अखेरची संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: फूटवेअर डिझायनिंगमध्ये उत्तम करिअर संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नऊ रंग करिअरचे
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: स्पर्धा जिंकण्यासाठी ‘एआय’ आधारित मार्केटिंग
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: खगोल भौतिकी प्रवेश परीक्षा
1.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: आवडीचे क्षेत्र निवडताना
Career Guidance 2023: Important tips for UPSC Interview round
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नोकरीसाठीच स्पर्धा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: करिअरची निवड करताना
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: इव्हेंट मॅनेंजमेंटमधील करिअर संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ध्यानधारणा आणि अभ्यास
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: उच्च शिक्षण आणि मानसिक स्वास्थ्य
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: आवडीचे करिअर क्षेत्र
1.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: जॉईंट अ‍ॅडमिशन टेस्ट फॉर मास्टर
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: एनडीएच्या परीक्षेची तयारी कशी करावी?
3.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सामाजिक मानसशास्त्र वृत्ती
.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: चॅटजीपीटी/एआय/डिकोडिंग/कोडिंग
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: विपश्‍यना आणि जीवन
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: कॉमन लॉ ॲडमिशन टेस्ट
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: एक्साइज इन्स्पेक्टर
.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ‘स्टेम’ क्षेत्रातील मुलींचे शिक्षण आणि प्रतिनिधित्व
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: तुम्हाला प्रश्न पडतात का?
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: कौशल्याधिष्ठित जगाचा ‘स्किल्ड’ पासवर्ड
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: संवादाचं कौशल्य
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: गुगल कंपनीमध्ये इंटर्नशिप आणि नोकरीची सुवर्णसंधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: हिंदी भाषेमधील करिअरचे पर्याय
महाराष्ट्र अभियांत्रिकी शिक्षक सेवा गट-अ’ पदांची भरती २०२३
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सांस्कृतिक उपक्रमावरील सहअभ्यासक्रम
SSC CGL Result 2023: CGL Tier 1 declared
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सर्वोच्च व्यावसायिक करिअर!
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ग्रॅज्युएट अॅप्टिट्यूड टेस्ट इन इंजिनिअरिंग
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: कम्फर्ट झोनमधून बाहेर पडा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सकारात्मक बदलांच्या पाऊलखुणा
वाटा करिअरच्या २०२३: इंजिनिअरिंग प्रवेश परीक्षा
.jpg)
वाटा करिअरच्या २०२३: बी.टेक मध्ये सर्वाधिक प्लेसमेंट असलेले ट्रेड जाणून घ्या
वाटा करिअरच्या २०२३: पेंट टेक्नॉलॉजीमध्ये करिअर संधी
वाटा करिअरच्या २०२३: डिझास्टर मॅनेजमेंट क्षेत्रात करिअर संधी
वाटा करिअरच्या २०२३: संगणकासह संलग्न शाखांकडेच कल
2.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: विद्यार्थ्यांच्या शिकण्यातील अडथळे
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: परदेशी शिक्षणासाठी चेवनिंग शिष्यवृत्ती
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: बाह्य व्यक्तिमत्त्व
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नर्सिंग वैद्यकीय क्षेत्रातील उत्तम करिअर
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ग्रॅज्युएट अॅप्टिट्यूड टेस्ट इन इंजिनिअरिंग
वाटा करिअरच्या २०२३: फॅशन इंडस्ट्रीमध्ये नोकरीच्या चांगल्या संधी
वाटा करिअरच्या २०२३: नोकरीच्या चांगल्या संधीसाठी प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम
Indian Coast Guard Recruitment 2023
वाटा करिअरच्या २०२३: मुक्त, दूरस्थ आणि ऑनलाइन पद्धतीचे शिक्षण
ISRO IPRC Admit Card out for CBT 2023
Students of 8th to 12th Std. & Under Graduates
Aptitude Test | Expert Counselling | Discover Career
Enquiry : info@vidyarthimitra.org
For Mock Exams MHT-CET, JEE, NEET
More->
WhatsApp AlertsIndia's Leading Educational Web Portal now available on Google play store Click to Download
.jpg)
2.jpg)
8.jpg)
.png)
