संकेत स्वरूपातील नियंत्रण हे आजच्या यंत्रयुगातील सर्वप्रकारच्या उत्पादक प्रक्रिया, वस्तू हाताळणी आदी यंत्रांचा अविभाज्य भाग बनला आहे.
मोठ्या संख्येत उत्पादन करणाऱ्या मशिनमध्ये ऑटोमेशन प्रणालीचा समावेश असल्याने प्रोग्रॅम केल्यानुसार वस्तूंचे उत्पादन अखंडितपणे सुरू राहते. बहुतांशी अशा मशिन फक्त ठराविक प्रकारचे अतिविशिष्ट स्वरूपाचे वस्तू उत्पादन करण्यातच अतुलनीय ठरतात.
ठराविक किंवा छोट्या संख्येत वस्तू उत्पादन करणाऱ्या मशिनचे असंख्य प्रकार औद्योगिक क्षेत्रात पाहावयास मिळतात. विविध प्रकारचे उत्पादन अशा मशिनवर करता येते. त्यामुळे अशा मशिन हाताळणे व योग्य प्रकारे वापरण्यासाठी प्रशिक्षित व कौशल्यसंपन्न मनुष्यबळ हा अभियांत्रिकी उत्पादनातील महत्त्वाचा घटक आहे.
उत्तरोत्तर उत्पादन तंत्रज्ञानात प्रगती झाली. बहुसंख्येत एकाच प्रकारचे उत्पादन करणाऱ्या मशिन आणि अल्प संख्येत विविध प्रकारचे उत्पादन करणाऱ्या मशिन यांना सामाईक ठरणाऱ्या मशिन टूलचा वापर तीन दशकांपासून अभियांत्रिकी उत्पादनात या दोन्ही गोष्टींचा ताळमेळ संख्यात्मक नियंत्रण (Numerically controlled)मशिनद्वारे साध्य केला जातो. अपेक्षित कार्य करण्यासाठी संख्यात्मक माहिती विकसित केलेल्या संकेतात्मक भाषेत एनसी मशिन टूलला दिली जाते. सुरुवातीच्या काळात ही माहिती पेपर टेपवर देत असत. माहिती तंत्रज्ञानाच्या क्रांतीमुळे याची जागा कॉम्प्युटरने घेतली. ऑटोमॅटिकली प्रोग्रॅम्ड टूल ही प्रोग्रॅम भाषा विकसित झाली. कॉम्प्युटर न्यूमिरिकल कंट्रोल (CNC), डायरेक्टर न्यूमिरिकल कंट्रोल (DNC), कॉम्प्युटर एडेड डिझाईन (CAD), कॉम्प्युटर एडेड मॅन्युफॅक्चरिंग, अॅडॅक्टिव्ह कंट्रोल (AC), आणि इंटिग्रेटेड मॅन्युफॅक्चरिंग सिस्टिम अशा संकल्पनेचा उदय झाला.
संगणकीय तंत्रज्ञान
पदार्थांची किंवा वस्तूंची रचना (डिझाईन), विश्लेषण (अॅनालिसिस) आणि उत्पादन (मॅन्युफॅक्चरिंग)साठी संगणकीय तंत्रज्ञानाचा वापर होतो. संगणकीय तंत्रज्ञानात वस्तूंच्या आयुष्यचक्र व्यवस्थापनाच्या विविध अंगांचा विचार केला जातो. यामध्ये डिझाईन, सूक्ष्म घटकांचे विश्लेषण (एफईए), उत्पादन उत्पादन नियोजन, वस्तू चाचणी, वस्तू माहिती किंवा सल्ला इत्यादी टप्प्यांवर संगणकीय तंत्रज्ञानाचा शिरकाव झाल्याने वस्तू हा रचना आणि विकास हा इष्टतम पातळीवर साध्य केला जातो.
कॅड किंवा कॅम (कॉम्प्युटर एडेड डिझाईन आणि कॉम्प्युटर एडेड मॅन्युफॅक्चरिंग) संगणकीय तंत्रज्ञान अभियांत्रिकीच्या अनेक क्रियांसाठी वापरले जात आहे. सीएनसी व त्यासारखी प्रणाली कोणत्याही उत्पादन प्रकियेसाठी वापरली जाऊ शकते. अभियांत्रिकी उत्पादनातील उच्चतम अचूकतेसाठी सीएनसी प्रणालीला औद्योगिक क्षेत्रात प्राधान्य मिळाले आहे. लेथ किंवा मिलिंग मशिन, प्लाझ्मा कटिंग, वाटर जेट कटिंग, लेझर कटिंग, सरफेस किंवा सिलेंड्रिकल, ग्राइंडिंग मशिन आदी सीएनसी प्रणाली अधिष्ठित मशिन औद्योगिक उत्पादनात प्रभावी ठरल्या आहेत.
आधुनिक सीएनसी प्रणालीमध्ये घटक किंवा पदार्थ किंवा वस्तू रचनेमध्ये (डिझाईन) कॅड किंवा कॉम प्रोग्रॅमद्वारे ऑटोमेशन होते. या प्रोग्रॅम आधारे सांकेतिक भाषेत सीएनसी मशिनला संदेश देऊन अपेक्षित उत्पादन प्रक्रिया पूर्ण होते. संगणकीय तंत्रज्ञानाचा नवीन वस्तूच्या संकल्पनेपासून ते थेट वस्तू निर्मिती व नंतर गुणवत्ता आश्वासनापर्यंत सर्व थरांवर उपयोजन झाले आहे.
औद्योगिक उत्पादनात, वरील संकल्पनेचा झपाट्याने प्रसार झाला. उद्योगांनीही अशा संकल्पना व मशिनटूलचा उत्पादनासाठी वापर सुरू केला. उच्च तंत्रज्ञानाधिष्ठित उत्पादन प्रक्रियांमुळे उच्चतम अचूकता व उत्पादकता हे धोरण औद्योगिक क्षेत्राला जागतिक बाजारपेठेत टिकण्याकरिता स्वीकारावे लागले आहे. सीएनसी टेक्नॉलॉजी आणि कॅड किंवा कॅम अभ्यासक्रम पूर्ण केलेल्या अभियांत्रिकी पदविका किंवा शास्त्र पदवी अथवा आयटीआय उमेदवारांना उत्पादन अभियांत्रिकीतील उद्योगांमध्ये मोठ्या चांगल्या पगाराच्या नोकऱ्या खुणावतात.
सीएनसी टर्निंग, सीएनसी मिलिंग ईडीएम वायर ईडीएम, ऑटोकॅड, सीएनसी मशिनींग सेंटर, मास्टर कॅम, मेट्रोलॉजी अशा विषयांचे अल्पकालावधीचे सरकारी प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम सद्य उत्पादन अभियांत्रिकीतील रोजगारासाठी गरजेचे आहेत.
लेखक - राजेश ओहोळ
----------------------------------------------------------------------------------------------------
1.jpg)
Admission Guidance 2021: WhatsApp https://wa.me/917720025900
Get real-time alerts and all the news on your phone with the all-new VidyarthiMitra app. Download from Google Play
Aptitude Test | Career Counselling | Option From Filling | Admission Assistance |
Call 77200 25900 or 77200 81400
11th Admissions (FYJC) & DTE Cut-off | Cutoffs 2021 |
We bring you the fastest and relevant notifications on Bank, Railways, and Govt Jobs. Stay Connected
Join us on WhatsApp https://wa.me/917720025900
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Get free Educational & jobs alert on WhatsApp OR Telegram(https://t.me/VidyarthiMitra) Save this mobile number (77200 25900) on your phone as VidyarthiMitra.org and send WHATSAPP message (Your Name, City & Interest)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
'विद्यार्थी मित्र' जॉईन करा आणि मिळवा न्यूज, नोकरी, शासकीय व निमशासकीय नोकऱ्यांच्या जाहिराती व माहिती अगदी विनामूल्य ते ही आपल्या व्हॉटस्अॅपवर किंवा* *टेलेग्राम (https://t.me/VidyarthiMitra) हा मोबाईल नं. सेव्ह करून आपले <नाव> <शहराचे नाव> <नोकरी> ७७२०० २५९०० मेसेज पाठवा.
‘बीबीए/बीसीए’ला ‘सीईटी’ का?
Career Opportunities in Physiotherapy
UPSC Exam Preparation Tips
दातांचे डॉक्टर व्हायचंय?
Career In Fashion Designing
एनसीसी उमेदवारांना भारतीय सैन्यात थेट अधिकारी होण्याची संधी
‘डिझाइन’मध्ये करिअर करायचंय?
12.jpg)
माझी स्पर्धा परीक्षा: ‘प्लॅन बी’ वेळेत निश्चित करा
2.jpg)
AI Trends 2024
वर्क फ्रॉम होम करायचे आहे? मग, ‘हे’ करिअर ऑप्शन आहेत बेस्ट
4.jpg)
These are the top 5 Indian cities with highest employer intent
How To Prepare For NEET UG Along With Class 12 Board Exam
MPPSC Result 2019 Out
Skill Development Courses 2024
UPSC Free Coaching
Career Tips
एनआयटी एमसीए कॉमन प्रवेश परीक्षा
5.jpg)
नवीन शैक्षणिक धोरणातही ‘एआय’चा समावेश!
स्पर्धेत धावण्यापूर्वी
9.jpg)
जाहिरात क्षेत्रात करिअर करायचे आहे? मग, ‘हे’ कोर्सेस तुम्ही करायलाच हवेत
Career Tips
6.jpg)
एमपीएससीची तयारी
8.jpg)
डिजिटल मार्केटिंग - काळाची गरज
Career Options for Arts Stream
करिअर घडविताना : आर्किटेक्चरसाठी प्रवेश प्रक्रिया
नोकरीची संधी
1.jpeg)
स्पर्धेत धावण्यापूर्वी:कौशल्ये शिकणे गरजेचे
तुम्हाला Apple मध्ये जॉब कसा मिळू शकतो?
Career In Railways
करिअरमध्ये अपयशाची चिंता न करता शिकत राहणे महत्वाचे
.png)
UPSC-MPSC : समुद्राची पातळी वाढणे म्हणजे काय
कॉर्पोरेट कम्युनिकेटर बनायचंय? जाणून घ्या या क्षेत्रातील संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: जॉइंट एन्ट्रन्स स्क्रीनिंग टेस्ट
.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: इंग्रजी अभ्यासानंतरच्या करिअरच्या वाटा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: पाठांतराच्या 'या' सोप्या टिप्स नक्की वाचा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: विदेशात शिक्षणाची संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: अकरावी ऑनलाईन प्रवेशासाठी आज अखेरची संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: फूटवेअर डिझायनिंगमध्ये उत्तम करिअर संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नऊ रंग करिअरचे
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: स्पर्धा जिंकण्यासाठी ‘एआय’ आधारित मार्केटिंग
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: खगोल भौतिकी प्रवेश परीक्षा
1.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: आवडीचे क्षेत्र निवडताना
Career Guidance 2023: Important tips for UPSC Interview round
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नोकरीसाठीच स्पर्धा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: करिअरची निवड करताना
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: इव्हेंट मॅनेंजमेंटमधील करिअर संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ध्यानधारणा आणि अभ्यास
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: उच्च शिक्षण आणि मानसिक स्वास्थ्य
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: आवडीचे करिअर क्षेत्र
1.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: जॉईंट अ‍ॅडमिशन टेस्ट फॉर मास्टर
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: एनडीएच्या परीक्षेची तयारी कशी करावी?
3.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सामाजिक मानसशास्त्र वृत्ती
.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: चॅटजीपीटी/एआय/डिकोडिंग/कोडिंग
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: विपश्‍यना आणि जीवन
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: कॉमन लॉ ॲडमिशन टेस्ट
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: एक्साइज इन्स्पेक्टर
.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ‘स्टेम’ क्षेत्रातील मुलींचे शिक्षण आणि प्रतिनिधित्व
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: तुम्हाला प्रश्न पडतात का?
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: कौशल्याधिष्ठित जगाचा ‘स्किल्ड’ पासवर्ड
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: संवादाचं कौशल्य
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: गुगल कंपनीमध्ये इंटर्नशिप आणि नोकरीची सुवर्णसंधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: हिंदी भाषेमधील करिअरचे पर्याय
महाराष्ट्र अभियांत्रिकी शिक्षक सेवा गट-अ’ पदांची भरती २०२३
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सांस्कृतिक उपक्रमावरील सहअभ्यासक्रम
SSC CGL Result 2023: CGL Tier 1 declared
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सर्वोच्च व्यावसायिक करिअर!
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ग्रॅज्युएट अॅप्टिट्यूड टेस्ट इन इंजिनिअरिंग
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: कम्फर्ट झोनमधून बाहेर पडा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सकारात्मक बदलांच्या पाऊलखुणा
वाटा करिअरच्या २०२३: इंजिनिअरिंग प्रवेश परीक्षा
.jpg)
वाटा करिअरच्या २०२३: बी.टेक मध्ये सर्वाधिक प्लेसमेंट असलेले ट्रेड जाणून घ्या
वाटा करिअरच्या २०२३: पेंट टेक्नॉलॉजीमध्ये करिअर संधी
वाटा करिअरच्या २०२३: डिझास्टर मॅनेजमेंट क्षेत्रात करिअर संधी
वाटा करिअरच्या २०२३: संगणकासह संलग्न शाखांकडेच कल
2.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: विद्यार्थ्यांच्या शिकण्यातील अडथळे
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: परदेशी शिक्षणासाठी चेवनिंग शिष्यवृत्ती
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: बाह्य व्यक्तिमत्त्व
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नर्सिंग वैद्यकीय क्षेत्रातील उत्तम करिअर
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ग्रॅज्युएट अॅप्टिट्यूड टेस्ट इन इंजिनिअरिंग
वाटा करिअरच्या २०२३: फॅशन इंडस्ट्रीमध्ये नोकरीच्या चांगल्या संधी
वाटा करिअरच्या २०२३: नोकरीच्या चांगल्या संधीसाठी प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम
Indian Coast Guard Recruitment 2023
वाटा करिअरच्या २०२३: मुक्त, दूरस्थ आणि ऑनलाइन पद्धतीचे शिक्षण
ISRO IPRC Admit Card out for CBT 2023
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: फॅशन डिझायनिंग क्षेत्रातील करिअरच्या संधी
Students of 8th to 12th Std. & Under Graduates
Aptitude Test | Expert Counselling | Discover Career
Enquiry : info@vidyarthimitra.org
For Mock Exams MHT-CET, JEE, NEET
More->
WhatsApp AlertsIndia's Leading Educational Web Portal now available on Google play store Click to Download
.jpg)
2.jpg)
8.jpg)
.png)
