इतिहास विषयात पदवीधर शिक्षण घेतल्यास करिअरच्या कोणकोणच्या संधी आहेत? असा प्रश्न अनेकांना पडतो. तर इतिहास विषय घेऊन पुरातत्त्व संशोधनशास्त्र, मानववंशशास्त्र, अर्कायव्हिस्ट (दफ्तरपाल), कॉन्झव्‍‌र्हेटर, न्यूमिस्मॅटिक्स आणि म्युझिओलॉजी या क्षेत्रात करिअर करता येतं. या क्षेत्रांची विस्तृत माहिती...
वर्तमानकाळातील मानवी समस्यांची मुळे आपल्याला इतिहासात शोधावी लागतात. विविध देशांमधील आणि देशांतर्गत संघर्ष याची बीजे भूतकाळात सापडतात. आपली संस्कृती, चालीरीती, पूर्वज यांचा मोठा पगडा मानवी जीवनावर आहे. इतिहासाचा शास्त्रशुद्ध अभ्यास करावा लागतो. जुने दस्तावेज, शिलालेख, त्या काळच्या वास्तूंचा (गड, किल्ले, राजवाडे, मंदिरं वगैरे) अभ्यास तसंच उत्खननातून मिळालेल्या वस्तू या साऱ्यांचा मेळ घालत इतिहासाचा अभ्यास करून त्या काळच्या परिस्थितीविषयी, संस्कृतीविषयी भाष्य करता येतं. जगामध्ये विविध भागांमध्ये राहणाऱ्या विविध वंशांच्या संस्कृतींचं रहस्य इतिहासातच शोधावं लागतं. इतिहासतज्ज्ञांना छोट्या-छोट्या गोष्टींवरून इतिहासातील घटनांचा वेध घ्यायचा असतो. इतिहास विषय घेऊन पुढील क्षेत्रामध्ये करिअर करता येईल.
पुरातत्त्व संशोधनशास्त्र
हडप्पा-मोहंजोदडोसारख्या लुप्त झालेल्या संस्कृतीचा शोध पुरातत्त्व संशोधकांमुळे लागला. जुने दस्तावेज, शिलालेख, नाणी, वस्तू, हस्तलिखित यांच्या आधारे आणि उत्खननामुळे सापडणाऱ्या वस्तूंच्या कार्बन डेटिंगद्वारे नामशेष झालेल्या संस्कृतीचा, समाजाचा अभ्यास हे संशोधक करतात. ज्या विषयामध्ये संशोधन सुरू असतं, त्यातील प्रश्नांची उत्तरं शोधण्यासाठी पुरावे शोधावे लागतात. आर्किओलॉजिस्ट हे उत्खननाच्या जागेवर एका टीममध्ये पुरावे, तसंच विविध माहिती एकत्र करण्याचं काम करतात. यानंतरच्या काळामध्ये प्रयोगशाळेत बसून मिळालेल्या माहितीचे, पुराव्यांचे विश्लेषण करण्याचं काम बरेच दिवस चालतं. तसंच या माहितीवर आधारित रिपोर्ट तयार करण्याचं कामही त्यांना करावं लागतं. आर्किओलॉजिस्टच्या कामात आव्हानं खूप आहेत, तसंच त्यात वेगवेगळ्या जबाबदाऱ्या आहेत. उत्खननात सापडलेले अवशेष स्वच्छ करण्यात, त्याचं विश्लेषण करण्यात अनेक तास घालवावे लागतात.
मानववंशशास्त्र
मानववंशशास्त्र हे मानवाचा उगम, विकास आणि संस्कृतीचा तौलनिक अभ्यास करणारं शास्त्र आहे. हे शास्त्र इतिहास, भूगोल, पुराणवस्तू संशोधनशास्त्र, समाजशास्त्र, भाषाशास्त्र अशा विविध विषयांशी जोडलेलं आहे. भरपूर वाचन, प्रभावी लेखन आणि संशोधनाची आवड असणाऱ्यांसाठी हे क्षेत्र आहे. यात शिक्षण, संशोधन, सल्लागार इत्यादीमध्ये विविध संधी प्राप्त होतात. या क्षेत्रात करिअर करण्यासाठी बीएच्या अभ्यासक्रमात हा विषय निवडण्यात येतो. तसंच इतिहास, समाजशास्त्र, समाजसेवा, भूगोल, अर्थशास्त्र अथवा भाषा विषय घेऊन बीए केल्यावर पदव्युत्तर (एमए) शिक्षण घेता येतं. आंतरराष्ट्रीय स्तरांवरील संशोधन क्षेत्रातही या विषयाच्या अभ्यासातून संधी प्राप्त होते.
अर्कायव्हिस्ट (दफ्तरपाल)
अर्कायव्हिस्ट म्हणजे जुन्या संदर्भाचं जतन करणारी व्यक्ती जुनी पुस्तकं, वर्तमानपत्रं, नकाशे, छायाचित्रं, फिल्म्स इत्यादी गोळा करून त्याची नीट सूची बनवणं आणि संशोधन करू इच्छिणाऱ्यांना त्यासंबंधी मार्गदर्शन करणं असं यांचं काम असतं. सरकारी यंत्रणा, महामंडळं, शैक्षणिक संस्था, रुग्णालयं, वस्तुसंग्रहालयं, ग्रंथालयं, संशोधन संस्था, व्यक्ती आणि कुटुंबविषयक इत्यादी अनेकजणांची रेकॉर्डस नीट जतन करण्याचं आव्हानात्मक काम करावं लागतं. इतिहास विषयातील आवड, कठोर परिश्रमांची तयारी, जिज्ञासू वृत्ती, नेटकेपणा या गुणांवर या क्षेत्रात यश संपादन करता येतं. विशेषत: इतिहास किंवा ग्रंथशास्त्रात पदवी घेतलेल्यांसाठी विविध पदविका अभ्यासक्रम उपलब्ध आहेत.
कॉन्झव्‍‌र्हेटर
पुरातन चित्रं, शस्त्रं, भांडी, वस्त्रं, फर्निचर, धातूच्या वस्तू इत्यादी ऐतिहासिक-सांस्कृतिक वारसा असणाऱ्या वस्तूंचं योग्य जतन होणं आवश्यक असतं. कॉन्झव्‍‌र्हेटर या व्यक्तीला हे काम करावं लागतं. वस्तूंचे मूळ रंग, रूप न बदलता ती दीर्घकाळ टिकावी या दृष्टीने प्रयत्न करणं. त्यासाठी आवश्यक ते दुरुस्ती काम करणं, नोंदी ठेवणं, प्रदूषणापासून दूर ठेवणं इत्यादी कामं याला करावी लागतात. यासाठी प्रयोगशाळांमध्ये किंवा छोट्या वर्कशॉपमध्ये व प्रत्यक्ष साइटवरही काम करावं लागतं.
न्यूमिस्मॅटिक्स
पूर्वीच्या साम्राज्याचे/ संस्कृतीचे वैशिष्ट्य म्हणजे विविध धातूंची व विशिष्ट कोरीव काम किंवा मुद्रा असणारी नाणी. या नाण्यांच्या अभ्यासावर तत्कालीन राज्यव्यवस्था, समाजव्यवस्था इत्यादींचे आडाखे बांधणारी ही इतिहासाची शाखा आहे.
म्युझिओलॉजी
म्युझिओलॉजी हे संग्रहालयाचं शास्त्र आहे. यामुळे संग्रहालयातील व्यावसायिकाला त्याची आवश्यकता, व्यवस्थापन संघटन याविषयी माहिती होण्यास मदत होते. यामध्ये म्युझियमचं संकलन, नोंदणी व संशोधन, म्युझियमचं शिक्षण, म्युझियमची मांडणी (प्रदर्शन), म्युझियमचं जतन, मार्केटिंग, म्युझियम आर्किटेक्चर, प्रकाशन, संरक्षण व व्यवस्थापन आदी विषयांचा समावेश केलेला असतो. म्युझिओलॉजीच्या अभ्यासक्रमाला विज्ञान शाखेतील, इतिहास/कला इतिहास, फाइन आर्ट्स, आर्किओलॉजीचे पदवीधर प्रवेश घेऊ शकतात. अनेक म्युझियम्स सरकारी संशोधन संस्था, सशस्त्र दलं, पर्यटन विभाग आणि अगदी परराष्ट्र खात्याच्या इतिहास विभागातही काम मिळू शकतं.
आनंद मापुस्कर, करिअर मार्गदर्शक:
Get real-time alerts and all the news on your phone with the all-new VidyarthiMitra app. Download from Google Play
Aptitude Test | Career Counselling | Option From Filling | Admission Assistance |
Call 77200 25900 or 77200 81400
11th Admissions (FYJC) & DTE Cut-off | Cutoffs 2020 |
For all latest Govt Jobs 2019, Railway Jobs, Bank Jobs and SSC Jobs log on to https://goo.gl/YPjt94 We bring you fastest and relevant notifications on Bank, Railways and Govt Jobs. Stay Connected
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Get free Educational & jobs alert on WhatsApp OR Telegram(https://t.me/VidyarthiMitra) Save this mobile number (77200 25900) on your phone as VidyarthiMitra.org and send WHATSAPP message (Your Name, City & Interest)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
'विद्यार्थी मित्र' जॉईन करा आणि मिळवा न्यूज, नोकरी, शासकीय व निमशासकीय नोकऱ्यांच्या जाहिराती व माहिती अगदी विनामूल्य ते ही आपल्या व्हॉटस्अॅपवर किंवा* *टेलेग्राम (https://t.me/VidyarthiMitra) हा मोबाईल नं. सेव्ह करून आपले <नाव> <शहराचे नाव> <नोकरी> ७७२०० २५९०० मेसेज पाठवा
‘बीबीए/बीसीए’ला ‘सीईटी’ का?
Career Opportunities in Physiotherapy
UPSC Exam Preparation Tips
दातांचे डॉक्टर व्हायचंय?
Career In Fashion Designing
एनसीसी उमेदवारांना भारतीय सैन्यात थेट अधिकारी होण्याची संधी
‘डिझाइन’मध्ये करिअर करायचंय?
12.jpg)
माझी स्पर्धा परीक्षा: ‘प्लॅन बी’ वेळेत निश्चित करा
2.jpg)
AI Trends 2024
वर्क फ्रॉम होम करायचे आहे? मग, ‘हे’ करिअर ऑप्शन आहेत बेस्ट
4.jpg)
These are the top 5 Indian cities with highest employer intent
How To Prepare For NEET UG Along With Class 12 Board Exam
MPPSC Result 2019 Out
Skill Development Courses 2024
UPSC Free Coaching
Career Tips
एनआयटी एमसीए कॉमन प्रवेश परीक्षा
5.jpg)
नवीन शैक्षणिक धोरणातही ‘एआय’चा समावेश!
स्पर्धेत धावण्यापूर्वी
9.jpg)
जाहिरात क्षेत्रात करिअर करायचे आहे? मग, ‘हे’ कोर्सेस तुम्ही करायलाच हवेत
Career Tips
6.jpg)
एमपीएससीची तयारी
8.jpg)
डिजिटल मार्केटिंग - काळाची गरज
Career Options for Arts Stream
करिअर घडविताना : आर्किटेक्चरसाठी प्रवेश प्रक्रिया
नोकरीची संधी
1.jpeg)
स्पर्धेत धावण्यापूर्वी:कौशल्ये शिकणे गरजेचे
तुम्हाला Apple मध्ये जॉब कसा मिळू शकतो?
Career In Railways
करिअरमध्ये अपयशाची चिंता न करता शिकत राहणे महत्वाचे
.png)
UPSC-MPSC : समुद्राची पातळी वाढणे म्हणजे काय
कॉर्पोरेट कम्युनिकेटर बनायचंय? जाणून घ्या या क्षेत्रातील संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: जॉइंट एन्ट्रन्स स्क्रीनिंग टेस्ट
.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: इंग्रजी अभ्यासानंतरच्या करिअरच्या वाटा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: पाठांतराच्या 'या' सोप्या टिप्स नक्की वाचा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: विदेशात शिक्षणाची संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: अकरावी ऑनलाईन प्रवेशासाठी आज अखेरची संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: फूटवेअर डिझायनिंगमध्ये उत्तम करिअर संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नऊ रंग करिअरचे
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: स्पर्धा जिंकण्यासाठी ‘एआय’ आधारित मार्केटिंग
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: खगोल भौतिकी प्रवेश परीक्षा
1.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: आवडीचे क्षेत्र निवडताना
Career Guidance 2023: Important tips for UPSC Interview round
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नोकरीसाठीच स्पर्धा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: करिअरची निवड करताना
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: इव्हेंट मॅनेंजमेंटमधील करिअर संधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ध्यानधारणा आणि अभ्यास
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: उच्च शिक्षण आणि मानसिक स्वास्थ्य
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: आवडीचे करिअर क्षेत्र
1.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: जॉईंट अ‍ॅडमिशन टेस्ट फॉर मास्टर
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: एनडीएच्या परीक्षेची तयारी कशी करावी?
3.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सामाजिक मानसशास्त्र वृत्ती
.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: चॅटजीपीटी/एआय/डिकोडिंग/कोडिंग
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: विपश्‍यना आणि जीवन
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: कॉमन लॉ ॲडमिशन टेस्ट
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: एक्साइज इन्स्पेक्टर
.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ‘स्टेम’ क्षेत्रातील मुलींचे शिक्षण आणि प्रतिनिधित्व
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: तुम्हाला प्रश्न पडतात का?
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: कौशल्याधिष्ठित जगाचा ‘स्किल्ड’ पासवर्ड
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: संवादाचं कौशल्य
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: गुगल कंपनीमध्ये इंटर्नशिप आणि नोकरीची सुवर्णसंधी
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: हिंदी भाषेमधील करिअरचे पर्याय
महाराष्ट्र अभियांत्रिकी शिक्षक सेवा गट-अ’ पदांची भरती २०२३
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सांस्कृतिक उपक्रमावरील सहअभ्यासक्रम
SSC CGL Result 2023: CGL Tier 1 declared
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सर्वोच्च व्यावसायिक करिअर!
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ग्रॅज्युएट अॅप्टिट्यूड टेस्ट इन इंजिनिअरिंग
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: कम्फर्ट झोनमधून बाहेर पडा
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: सकारात्मक बदलांच्या पाऊलखुणा
वाटा करिअरच्या २०२३: इंजिनिअरिंग प्रवेश परीक्षा
.jpg)
वाटा करिअरच्या २०२३: बी.टेक मध्ये सर्वाधिक प्लेसमेंट असलेले ट्रेड जाणून घ्या
वाटा करिअरच्या २०२३: पेंट टेक्नॉलॉजीमध्ये करिअर संधी
वाटा करिअरच्या २०२३: डिझास्टर मॅनेजमेंट क्षेत्रात करिअर संधी
वाटा करिअरच्या २०२३: संगणकासह संलग्न शाखांकडेच कल
2.jpg)
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: विद्यार्थ्यांच्या शिकण्यातील अडथळे
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: परदेशी शिक्षणासाठी चेवनिंग शिष्यवृत्ती
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: बाह्य व्यक्तिमत्त्व
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: नर्सिंग वैद्यकीय क्षेत्रातील उत्तम करिअर
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: ग्रॅज्युएट अॅप्टिट्यूड टेस्ट इन इंजिनिअरिंग
वाटा करिअरच्या २०२३: फॅशन इंडस्ट्रीमध्ये नोकरीच्या चांगल्या संधी
वाटा करिअरच्या २०२३: नोकरीच्या चांगल्या संधीसाठी प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम
Indian Coast Guard Recruitment 2023
वाटा करिअरच्या २०२३: मुक्त, दूरस्थ आणि ऑनलाइन पद्धतीचे शिक्षण
ISRO IPRC Admit Card out for CBT 2023
विद्यार्थी पालक संवाद २०२३: फॅशन डिझायनिंग क्षेत्रातील करिअरच्या संधी
Students of 8th to 12th Std. & Under Graduates
Aptitude Test | Expert Counselling | Discover Career
Enquiry : info@vidyarthimitra.org
For Mock Exams MHT-CET, JEE, NEET
More->
WhatsApp AlertsIndia's Leading Educational Web Portal now available on Google play store Click to Download
.jpg)
2.jpg)
8.jpg)
.png)
